Pojęcie kontrahenta konsumenta (art. 18 ust. 1 rozp. nr 1215/2012)

Artykuł 18 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że: zawarte w tym przepisie wyrażenie „kontrahent” należy rozumieć jako obejmujące wyłącznie osobę fizyczną lub prawną będącą stroną danej umowy i nieobejmujące innych osób niezwiązanych z tą umową, nawet jeśli są powiązane z tą osobą.

Art. 63 ust. 1 i 2 rozporządzenia Bruksela I bis należy interpretować w ten sposób, że ustalenie zgodnie z tym przepisem miejsca zamieszkania „kontrahenta” w rozumieniu art. 18 ust. 1 tego rozporządzenia nie ogranicza wyboru, z którego może skorzystać konsument na podstawie tego art. 18 ust. 1. W tym względzie wyjaśnienia zawarte w art. 63 ust. 2 dotyczące pojęcia „siedziby statutowej” stanowią autonomiczne definicje.

Użyte w rozporządzeniu Bruksela I bis, a zwłaszcza pojęcia znajdujące się w art. 18 ust. 1 tego rozporządzenia, należy interpretować w sposób autonomiczny, głównie poprzez odwołanie się do systematyki i celów wspomnianego rozporządzenia, tak aby zapewnić jego jednolite stosowanie we wszystkich państwach członkowskich (zob. podobnie wyrok z dnia 28 stycznia 2015 r. Kolassa, C-375/13).

Dla stosowania przepisów jurysdykcyjnych w sprawach dotyczących umów z udziałem konsumentów zawartych w art. 17–19 rozporządzenia Bruksela I bis decydujące znaczenie ma to, czy stronami sporu są również strony danej umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C‑215/18).

Art. 17–19 odnoszą się wyraźnie do „umowy, którą zawarł […] konsument”, do „kontrahenta” konsumenta, „kontrahenta” umowy zawartej przez konsumenta, a także do umów dotyczących jurysdykcji zawartych „między konsumentem a jego kontrahentem” (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C‑215/18). Te odniesienia przemawiają za wykładnią, zgodnie z którą w celu zastosowania owych art. 17–19 powództwo wytoczone przez konsumenta może być skierowane wyłącznie przeciwko jego kontrahentowi (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C-215/18).

Podobnie Trybunał orzekł już, że zasady jurysdykcji ustanowione w dziedzinie umów konsumenckich w art. 18 ust. 1 rozporządzenia Bruksela I bis mają zastosowanie zgodnie z brzmieniem tego przepisu wyłącznie do powództwa wytoczonego przez konsumenta przeciwko jego kontrahentowi, co wymaga bezwzględnie zawarcia przez konsumenta umowy z pozwanym przedsiębiorcą (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C-215/18).

Wykładnia, zgodnie z którą przepisy jurysdykcyjne w sprawach dotyczących umów z udziałem konsumenta ustanowione w art. 17–19 rozporządzenia Bruksela I bis mają zastosowanie również w sytuacji, w której brak jest umowy między konsumentem a przedsiębiorcą, nie jest zgodna z celem wskazanym w motywie 15 tego rozporządzenia, jakim jest zapewnienie wysokiego stopnia przewidywalności jurysdykcji (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C-215/18).

Wyrok TSUE z dnia 14 września 2023 r., C-821/21

Standard: 81423 (pełna treść orzeczenia)

Pojęcie „drugiej strony umowy” zawarte w art. 16 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że oznacza ono, w okolicznościach takich jak w postępowaniu głównym, również mającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego miejsca zamieszkania konsumenta kontrahenta podmiotu gospodarczego, z którym to podmiotem gospodarczym konsument zawarł tę umowę.

Nawet bowiem zakładając, że jednolita czynność prawna, taka jak czynność w wyniku której małżonkowie Maletic zarezerwowali i opłacili zorganizowaną wycieczkę na stronie internetowej spółki lastminute.com, może dzielić się na dwa odrębne stosunki umowne, po pierwsze, z internetowym pośrednikiem turystycznym spółką lastminute.com, a po drugie, z organizatorem turystycznym spółką TUI, tego drugiego stosunku nie można uważać za „wyłącznie wewnętrzny”, ponieważ jest on nierozerwalnie związany z pierwszym stosunkiem umownym, gdyż jest on realizowany za pośrednictwem rzeczonego pośrednika turystycznego znajdującego się winnym państwie członkowskim.

Wyrok TSUE z dnia 14 listopada 2013 r., C-478/12

Standard: 81436 (pełna treść orzeczenia)