Jurysdykcja w sprawach osoby niebędącej konsumentem, która wywołuje wrażenie u kontrahenta, że nim jest

Artykuł 17 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że w celu ustalenia, czy osobę, która zawarła umowę objętą lit. c) tego przepisu, można uznać za „konsumenta” w rozumieniu wspomnianego przepisu, można wziąć pod uwagę wrażenie wywołane u drugiej strony umowy przez zachowanie tej osoby, polegające między innymi na braku reakcji osoby powołującej się na status konsumenta na postanowienia umowy oznaczające ją jako przedsiębiorczynię; na okoliczności, że zawarła ona tę umowę przez pośrednika prowadzącego działalność gospodarczą w dziedzinie, której podlega wspomniana umowa, który to pośrednik po podpisaniu owej umowy zwrócił się do drugiej jej strony z pytaniem o możliwość wykazania podatku od wartości dodanej na odnośnej fakturze; czy też na okoliczności, że sprzedała towar będący przedmiotem umowy wkrótce po jej zawarciu i ewentualnie osiągnęła z tego tytułu zysk.

Z orzecznictwa wynika, że wrażenie wywołane u drugiej strony umowy przez zachowanie osoby, która powołuje się na status „konsumenta” w rozumieniu art. 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012, może zostać wzięte pod uwagę w celu ustalenia, czy osoba ta powinna korzystać z ochrony proceduralnej przewidzianej w sekcji 4 rozdziału II tego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie sąd odsyłający zastanawia się nad znaczeniem dla zakwalifikowania powódki w postępowaniu głównym jako konsumenta pewnych okoliczności faktycznych, a mianowicie braku jej reakcji na postanowienia umowy oznaczające ją jako przedsiębiorczynię, udziału w negocjowaniu tej umowy jej partnera będącego sprzedawcą samochodów, który po podpisaniu rzeczonej umowy zwrócił się do pozwanej w postępowaniu głównym z pytaniem o możliwość wykazania podatku VAT na odnośnej fakturze, czy też sprzedaży pojazdu wkrótce po zawarciu umowy i ewentualnego osiągnięcia z tego tytułu zysku.

W tym względzie należy uściślić na wstępie, że wyłącznie do tego sądu należy ustalenie, z uwzględnieniem wszystkich dostępnych mu informacji, w tym dobrej wiary pozwanej w postępowaniu głównym, czy poprzez swoje zachowanie powódka w postępowaniu głównym stworzyła wrażenie, że działała w celach zawodowych lub gospodarczych. Przeprowadzając badanie w tym celu wspomniany sąd powinien odnieść się do wszystkich okoliczności towarzyszących zawarciu umowy, przy czym okoliczności, które wystąpiły po zawarciu tej umowy mogą również okazać się istotne w zakresie, w jakim służą temu badaniu.

Co się tyczy, konkretnie rzecz ujmując, braku reakcji powódki w postępowaniu głównym na postanowienia umowy oznaczające ją jako przedsiębiorczynię, należy zauważyć, że taka okoliczność, którą można zresztą wytłumaczyć sposobem sformułowania umowy przez pozwaną w postępowaniu głównym, nie jest sama w sobie decydująca dla wykluczenia powódki w postępowaniu głównym z zakresu zastosowania przepisów jurysdykcyjnych przewidzianych w art. 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012. Niemniej taka bezczynność, poparta innymi informacjami, mogłaby stanowić wskazówkę, że zachowanie powódki w postępowaniu głównym mogło wywołać u pozwanej w postępowaniu głównym wrażenie, że działała ona w celach zawodowych lub gospodarczych.

Wyrok TSUE z dnia 9 marca 2023 r., C-177/22

Standard: 81410 (pełna treść orzeczenia)