Pojęcie tego samego roszczenia w postępowaniu innym niż EPU, po częściowym spełnieniu świadczenia przez dłużnika, po wydaniu nakazu (art. 505[37] § 2 k.p.c. )

Tym samym roszczeniem w rozumieniu art. 505[37] § 2 k.p.c. może być roszczenie w wysokości niższej niż jego wysokość dochodzona w elektronicznym postępowaniu upominawczym

Treść art. 505[37] § 2 k.p.c. wskazuje, ze użyte w tym przepisie pojęcie roszczenia odnosi się do roszczenia w znaczeniu procesowym, tj. żądania pozwu przedstawionego do rozstrzygnięcia pod osąd sądu. Roszczenie określa strona podmiotowa (osoba powoda i pozwanego) oraz przedmiot postępowania, który wyznacza podstawa faktyczna żądania pozwu i rodzaj dochodzonego roszczenia, którego podstawę stanowią określone przepisy prawa materialnego. Pozwala to ocenić, jakie roszczenie było przedmiotem żądania pozwu w konkretnej sprawie, co dotyczy także pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Dla stwierdzenia, czy w nowym postępowaniu, toczącym się po zakończeniu elektronicznego postępowania upominawczego, powód wystąpił o to samo roszczenie zasadnicze znaczenie ma zatem ustalenie, czy nie ulegała zmianie relacja podmiotowa, rodzaj roszczenia i jego podstawa faktyczna.

Biorąc pod uwagę cel regulacji zawartej w art. 505[37] § 2 k.p.c. nie można przyjąć, że częściowe spełnienie świadczenia przez dłużnika, po wydaniu nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, sprzeciwia się uznaniu roszczenia ograniczonego o wysokość zapłaconego długu za to samo roszczenie w rozumieniu tego przepisu. W tym przypadku nie zmienia się relacja podmiotowa stron w procesie, rodzaj dochodzonego roszczenia oraz jego podstawa faktyczna i prawna. Częściowe spełnieni świadczenia przez dłużnika ogranicza zaś jedynie zakres jego odpowiedzialności w ramach tego samego stosunku prawnego, co jednocześnie potwierdza, że w tym zakresie roszczenie objęte żądaniem pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym było zasadne. W tej sytuacji niezrozumiałym byłoby pozbawienie powoda możliwości uwzględnienie kosztów poniesionych w elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdyż oznaczałoby to, że zaspokojenie długu przez dłużnika po zawiśnięciu sporu, traktowane przy orzekaniu o kosztach procesu na zasadach ogólnych na równi z zasądzeniem świadczenia w wyroku, w praktyce pogarszałoby sytuację powoda, który wytoczył powództwo w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2024 r., III CZP 66/23

Standard: 81368 (pełna treść orzeczenia)