Jurysdykcja w sprawie pierwokupu nieruchomości

Do kategorii sporów, „których przedmiotem są prawa rzeczowe na nieruchomościach”, należy powództwo, takie jak wytoczone w niniejszej sprawie przed sąd innego państwa członkowskiego, zmierzające do uzyskania stwierdzenia nieważności wykonania prawa pierwokupu obciążającego tę nieruchomość i wywierającego skutki erga omnes.

Powództwo takie jak to, które zostało wytoczone przez spółkę Z. GbR przed sąd włoski, zmierzające do uzyskania stwierdzenia, że rzeczowe prawo pierwokupu obciążające nieruchomość położoną w Niemczech nie zostało wykonane w sposób ważny, mieści się w kategorii sporów, których przedmiotem są prawa rzeczowe na nieruchomościach. Jak bowiem wynika z akt sprawy będących w dyspozycji Trybunału, prawo pierwokupu takie jak przewidziane w § 1094 BGB, obciążające nieruchomość i wpisane do księgi wieczystej, nie tylko wywołuje skutki względem dłużnika, ale ponadto gwarantuje uprawnionemu z tego prawa prawo do przeniesienia własności także w odniesieniu do osób trzecich. Zatem w sytuacji gdy umowa sprzedaży została zawarta między osobą trzecią a właścicielem obciążonej nieruchomości, konsekwencją ważnego wykonania prawa pierwokupu jest bezskuteczność sprzedaży względem uprawnionego z tego prawa oraz obowiązek zawarcia takiej umowy między uprawnionym a właścicielem na takich samych warunkach, na jakich została zawarta umowa między właścicielem a osobą trzecią.

Wynika stąd, że jeżeli osoba trzecia będąca nabywcą kwestionuje ważność wykonania rzeczonego prawa pierwokupu w powództwie takim jak to, które zostało wytoczone przed Tribunale ordinario di Milano, sprawa ta zmierza zasadniczo do określenia, czy wykonanie prawa pierwokupu pozwoliło na zapewnienie, względem uprawnionego, prawa do przeniesienia własności spornej nieruchomości. W takim wypadku spór dotyczy prawa rzeczowego na nieruchomości i należy do wyłącznej jurysdykcji forum rei sitae.

Wyrok TSUE z dnia 3 kwietnia 2014 r., C-438/12

Standard: 81349 (pełna treść orzeczenia)