Wdanie się w spór przez kuratora pozwanego nieznanego z miejsca pobytu (art. 26 rozp. 1215/2012)

W wypadku gdy zgodnie z ustawodawstwem krajowym sąd krajowy ustanawia kuratora pozwanego nieznanego z miejsca pobytu na rzecz pozwanego, któremu nie doręczono pisma wszczynającego postępowanie ze względu na brak znanego miejsca zamieszkania – wdanie się w spór kuratora pozwanego nieznanego z miejsca pobytu nie stanowi uzasadniającego jurysdykcję krajową tego sądu wdania się tego pozwanego w spór.

Wdanie się przez pozwanego w spór można uznać za dorozumianą akceptację jurysdykcji sądu, przed który wytoczono powództwo, a tym samym za prorogację jego jurysdykcji (zob. wyroki: ČPP Vienna Insurance Group, C-111/09).

Dorozumiana prorogacja jurysdykcji na podstawie art. 24 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 44/2001 jest oparta na celowym wyborze stron sporu dotyczącym owej jurysdykcji, co zakłada, że pozwany wie o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu. 

Pozwany nieznany z miejsca pobytu, któremu nie doręczono pisma wszczynającego postępowanie i który nie wie o wszczętym przeciwko niemu postępowaniu, nie może zostać uznany za akceptującego w sposób dorozumiany jurysdykcję sądu, do którego wniesiono sprawę. 

Ponadto pozwany nieznany z miejsca pobytu, który nie wie o wytoczonym przeciwko niemu powództwie ani o ustanowieniu kuratora dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu, nie może dostarczyć temu kuratorowi wszystkich informacji niezbędnych dla oceny jurysdykcji krajowej sądu, do którego wniesiono sprawę, i dla umożliwienia mu skutecznego kwestionowania owej jurysdykcji bądź jej świadomej akceptacji. W tych okolicznościach wdanie się w spór wspomnianego kuratora pozwanego nieznanego z miejsca pobytu nie może także zostać uznane za stanowiące dorozumianą akceptację jurysdykcji przez tego pozwanego.

Poszanowanie prawa do obrony wymaga, aby przedstawiciel mógł skutecznie wdać się w spór w imieniu pozwanego wyłącznie, jeśli jest on rzeczywiście w stanie zapewnić obronę praw pozwanego nieznanego z miejsca pobytu.

Pozwany, który nie wie o wszczętym przeciwko niemu postępowaniu i w którego imieniu wdał się w spór adwokat lub „opiekun”, któremu nie udzielił on pełnomocnictwa procesowego, nie może bronić się skutecznie i w konsekwencji należy uznać, że nie wdał się on w spór w rozumieniu tego przepisu, nawet jeśli postępowanie miało charakter kontradyktoryjny

Wyrok TSUE z dnia 11 września 2014 r., C-112/13

Standard: 81264 (pełna treść orzeczenia)