Postępowanie w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku

Postępowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku niewątpliwie dotyczy praw i obowiązków majątkowych zmarłego (art. 922 § 1 k.c.). Przedmiotem tego postępowania nie jest jednak realizacją roszczenia materialnoprawnego; z tego względu żądanie jego przeprowadzenia nie ulega przedawnieniu i może zostać zgłoszone w każdym czasie.

Istotne znaczenie dla określenia charakteru sprawy o stwierdzenia nabycia spadku ma jego cel sprzężony z zakresem kognicji sądu orzekającego w tej sprawie. Stosownie do art. 670 § 1 k.p.c., sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą testamentowym oraz spadkobiercą ustawowym, o którym mowa w art. 669 zdanie drugie. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje; jeżeli testament zostanie złożony, dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia. Znamienne jest to, że w postepowaniu stwierdzeniowym – poza ściśle określonymi wyjątkami (zob. art. 670 § 2, art. 677 § 2, art. 961 i art. 981[1] k.p.c.) – badaniu nie podlega skład i wartość majątku spadkowego a nawet jego istnienie. W postępowaniu tym sąd zasadniczo ma obowiązek jedynie ustalić, kto jest spadkobiercą oraz na jakiej podstawie i w jakich udziałach dziedziczy spadek (art. 677 k.p.c.).

Wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2024 r., III CZP 55/23

Standard: 81219 (pełna treść orzeczenia)