Skład sądu II instancji w sprawie o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej dotyczącej praw majątkowych (art. 367[1] § 1 pkt 1 i art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c..

W przypadku, gdy sprawa o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej dotyczy praw majątkowych, skład sądu rozpoznającego apelację zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 367[1] § 1 pkt 1 w zw. z art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c.).

Sąd apelacyjny rozpoznaje apelację w sprawie o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej o charakterze majątkowym w składzie jednego sędziego, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia w żadnej z wniesionych apelacji nie przekracza miliona złotych (art. 367[1]§ 1 pkt 2 w zw. z art. 367[1]§ 1 pkt 1 k.p.c.).

Sprawy o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej nie można generalnie zakwalifikować do spraw o prawa majątkowe albo niemajątkowe. Sprawa taka jest sprawą o prawa majątkowe albo sprawą o prawa niemajątkowe, w zależności od zaskarżonej uchwały. Oceny należy dokonać in casu, przyjmując jako kryterium różnicujące charakter przedmiotu zaskarżonych uchwał.

Sąd Najwyższy nie dopatrzył się podstaw do przyjęcia, że w tym wypadku przy ustalaniu przesłanek odstępstwa od zasady rozpoznawania sprawy w składzie jednego sędziego nie stosuje się kryterium wartości przedmiotu zaskarżenia określonego w art. 367[1] § 1 pkt 1 k.p.c.

Sprawa tego rodzaju wprawdzie należy do kategorii objętych takim wyjątkiem spraw rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy jako właściwy rzeczowo (art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c.), jednak w odniesieniu do tych spraw w art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c. wyraźnie zaznaczono, że dodatkowo uwzględnienia wymaga kryterium z art. 367[1] § 1 pkt 1 k.p.c. Z uwagi na wyraźne powiązanie obu regulacji nie powinno budzić wątpliwości, że ustawodawca dążył do tego, aby również w sprawach rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy jako właściwy rzeczowo stosować uzupełniająco kryterium wartości przedmiotu zaskarżenia określone w art. 367[1] § 1 pkt 1 k.p.c. Odmienne stanowisko musiałoby rodzić pytanie, jaką treść normatywną ma wprowadzone do art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c. zastrzeżenie „z uwzględnieniem pkt 1”. Interpretacja prowadząca do pominięcia tej wzmianki w odniesieniu do przedstawionej sytuacji oznaczałoby wykładnię odrywającą się całkowicie od dosłownego brzmienia przepisu i stanowiłaby niedopuszczalną wykładnię per non est.

Założeniem leżącym u podstaw wprowadzenia art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c. było zatem stosowanie kryterium wartości przedmiotu zaskarżenia również w odniesieniu do spraw majątkowych rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy jako właściwy rzeczowo. Umożliwia to jednolite traktowanie spraw o charakterze majątkowym, co stanowi wartość bardzo pożądaną przez praktykę. Alternatywna interpretacja prowadziłaby do wniosku, że sprawy majątkowe o dużej wartości przedmiotu zaskarżenia, ale niespełniające kryterium kwotowego ustalonego w art. 367[1] § 1 pkt 1 k.p.c., byłyby rozpoznawane w postępowaniu apelacyjnym w składzie jednoosobowym, podczas gdy sprawy majątkowe, o których mowa w art. 367[1] § 1 pkt 2 k.p.c. (rozpoznawane w pierwszej instancji przez sąd okręgowy jako właściwy rzeczowo), o znikomej wartości przedmiotu zaskarżenia, byłyby rozpoznawane w postępowaniu apelacyjnym w składzie kolegialnym. Rozwiązanie takie jawiłoby się jako całkowicie arbitralne.

Uchwała SN z dnia 9 kwietnia 2024 r., III CZP 59/23

Standard: 81211 (pełna treść orzeczenia)