Obligacyjny charakter roszczeń uzupełniających

Roszczenia uzupełniające mają charakter obligacyjny, tzn. są elementem treści stosunku zobowiązaniowego między wierzycielem a dłużnikiem, stanowiąc uprawnienia tego pierwszego, z którymi skorelowany jest ciążący na dłużniku obowiązek spełnienia określonych świadczeń.

Zmiany podmiotowe w stosunkach własności i posiadania same w sobie nie powodują zmiany podmiotów uprawnionych lub zobowiązanych z tytułu tak pojmowanych roszczeń uzupełniających, np. przeniesienie prawa własności nie pozbawia legitymacji czynnej dotychczasowego właściciela, a przeniesienie posiadania nie oznacza, że nowy posiadacz staje się podmiotem biernie legitymowanym z tytułu roszczeń uzupełniających jakie powstały wobec jego poprzednika.

Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie podkreśla, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy ma charakter obligacyjny i gdy powstanie, uzyskuje samodzielny byt, niezależnie od roszczeń chroniących własność (art. 222 § 1 i 2 k.c.); może być samodzielnie dochodzone niezależnie od roszczenia windykacyjnego albo negatoryjnego i jest samodzielnym przedmiotem obrotu.

Utrata własności rzeczy nie powoduje utraty możliwości żądania wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy w okresie, w którym właścicielowi prawo to przysługiwało (zob. np. uchwały SN (7): z 26 maja 2006 r., III CZP 19/06; z 19 marca 2013 r., III CZP 88/12 oraz uchwały SN: z 22 kwietnia 2002 r., III CZP 21/02; ‎z 17 czerwca 2005 r., III CZP 29/05; zob. też wyrok SN z 12 stycznia 2017 r., I CSK 14/16).

Uchwała SN z dnia 3 kwietnia 2024 r., III CZP 103/22

Standard: 81195 (pełna treść orzeczenia)

Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy ma charakter obligacyjny i gdy powstaje, uzyskuje byt samodzielny, co wyraża się tym, że może być dochodzone niezależnie od roszczenia windykacyjnego i jest samodzielnym przedmiotem obrotu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 57/96 i z dnia 14 lutego 1967 r., I CR 443/66 oraz uz. uchwały SN z dnia 26 kwietnia 2002 r., III CZP 21/02). Uwaga ta jest istotna, gdyż oznacza, że utrata własności rzeczy nie powoduje utraty możliwości żądania wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy w okresie, w którym właścicielowi własność jeszcze przysługiwała.

Uchwała SN z dnia 26 maja 2006 r., III CZP 19/06

Standard: 81197 (pełna treść orzeczenia)