Dopuszczalność powództwa opozycyjnego przed sądem państwa wykonania orzeczenia, któremu nadano zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego

Wprawdzie w doktrynie wyrażony został pogląd, iż skoro art. 20 ust. 1 rozporządzenia (stanowiący, że orzeczenie, któremu nadano zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego, jest wykonywane na takich samych warunkach, jak orzeczenie wydane w Państwie Członkowskim wykonania) dotyczy jedynie przebiegu postępowania egzekucyjnego od chwili jego wszczęcia przed właściwym organem egzekucyjnym, zatem do powództwa przeciwegzekucyjnego stosowane powinny być przepisy prawa polskiego, bowiem rozporządzenie tych kwestii nie reguluje (M Arciszewski; Klauzula wykonalności Pr.iPUE 2007/4/49). Niemniej wyrażony został też pogląd przeciwny, wyłączający dopuszczalność powództwa opozycyjnego przed sądem państwa wykonania, uzasadniany tym, że szerokie rozumienie pojęcia dostępu do wykonania orzeczenia, tak jak jest ono ujęte w ósmym motywie rozporządzenia wymaga, aby środki przeciw europejskiemu tytułowi egzekucyjnemu dostępne były wyłącznie w jednym państwie, a nadto uzasadnianego tym, że dopuszczalność powództwa opozycyjnego wynikającego z prawa krajowego godzi w podstawową zasadę ogólnoeuropejskiej skuteczności europejskiego tytułu egzekucyjnego (B. Hess: Europäischer Vollschtreckungtitel und nationale Vollstreckunggegenklage; IPRax 2004/6, s. 494).

Sąd Apelacyjny zauważa, iż gdyby intencją ustawodawcy europejskiego było dopuszczenie powództwa opozycyjnego przeciwko orzeczeniu zaopatrzonemu w oparciu o przepisy rozporządzenia w zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego, to kwestię tę by wyraźnie uregulował, tak jak to uczynił w odniesieniu do zobowiązań alimentacyjnych w art. 21 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 4/2009 z 18 grudnia 2008r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, który stanowi: "Właściwy organ w państwie członkowskim wykonania odmawia, na wniosek dłużnika, wykonania w całości lub części, orzeczenia sądu pochodzenia, gdy prawo do wykonania orzeczenia sądu pochodzenia wygasło lub nie może być egzekwowane na skutek przedawnienia na mocy prawa państwa członkowskiego pochodzenia lub prawa państwa członkowskiego wykonania, w zależności od tego, które z nich przewiduje dłuższy okres przedawnienia". Przedawnienie zobowiązań alimentacyjnych, objętych europejskim tytułem egzekucyjnym stanowi podstawę do żądania odmowy wykonania tytułu w oparciu o przywołany przepis. Natomiast podstawy takiej ani w przepisach unijnych, ani w przepisach krajowych nie stanowi przedawnienie zobowiązań innych, niż alimentacyjne, a stwierdzonych orzeczeniem zaopatrzonym w zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego.

Skoro przedawnienie zobowiązań alimentacyjnych stwierdzonych orzeczeniem zaopatrzonym w zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego, stanowiąc podstawę do żądania odmowy wykonania, nie może stanowić podstawy do zastosowania art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. w Polsce jako państwie wykonania, to trudno wskazać racjonalne powody do przyjęcia, iż w przypadku orzeczeń, obejmujących zobowiązania inne niż alimentacyjne stosowanie art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. nie zostało wyłączone. Przeciwko orzeczeniu zaopatrzonemu w europejski tytuł egzekucyjny nie można wykorzystać instytucji powództwa (art. 840 § 1 pkt.2 k.p.c.) także i z tej przyczyny, że jego uwzględnienie powodowałoby wyeliminowanie tego orzeczenia nie tylko z polskiego obrotu prawnego, ale także pozbawiłoby go skuteczności w państwie wydania tego orzeczenia, podczas gdy przepisy rozporządzenia przewidują jedynie możliwość odmowy wykonania tego orzeczenia w państwie wykonania. Konstatacja ta przemawia za przyjęciem stanowiska wyłączającego powództwo opozycyjne w państwie wykonania. Sąd polski, jako sąd wykonania nie może kontrolować merytorycznej zasadności orzeczenia zaopatrzonego w zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego, nie może zatem badać zasadności i wymagalności obowiązku objętego tym tytułem i uchylać się od jego wykonania

Wyrok SA w Katowicach z dnia 21 września 2015 r., I ACa 269/15

Standard: 80721 (pełna treść orzeczenia)