Dochodzenie zwrotu świadczeń po odstąpieniu od umowy
Skutki odstąpienia od umowy wzajemnej i roszczenia z tym związane (art. 494 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przepis art. 494 kc rozumiany literalnie nakazuje wzajemny zwrot świadczeń uiszczonych przez strony. Świadczenia takie powinny być co do zasady zwrócone w naturze. Znaczenie zwrotu świadczeń w przypadku odstąpienia od umowy nie może być jednakże rozumiane i tłumaczone w całkowitym oderwaniu od łączącej strony uprzednio umowy- truizmem jest stwierdzenie, iż w przypadku wielu umów, praktycznie niemożliwym jest ścisłe powrócenie do stanu jak przed jej zawarciem. Tak jest m.in. z umową o roboty budowlane. Przy tego rodzaju umowie z natury rzeczy niemożliwym jest zwrot uiszczonych już świadczeń wykonawcy prac, które polegają wszak na wykonaniu określonego obiektu budowlanego, najczęściej tworzonego pewnymi etapami. Z tego też względu, jeżeli po wykonaniu części obiektu budowlanego strony odstąpią od zawartej umowy, rozliczeniu musi ulec wynagrodzenie za wykonane prace- dotychczas uiszczone i faktycznie należne, co znajduje także wyraz w ogólnym przepisie art. 395 § 2 zd 2 kc.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 24 marca 2017 r., I ACa 1607/16
Standard: 10210 (pełna treść orzeczenia)
Art. 494 k.c. stanowi samodzielną normatywną podstawę rozliczeń, przy czym jego treść uzasadnia wniosek, że powstałe ex lege zobowiązanie do zwrotu takiego świadczenia jak przyjęte samo w sobie nie pociąga zmiany jego charakteru (z podzielnego na niepodzielne i odwrotnie).
Zobowiązanie zwrotu dotyczy stron kontraktu, który wcześniej ustał, zatem brak podstaw do przyjęcia, że ciąży on jedynie na podmiocie, który świadczenie przyjął działając w imieniu własnym oraz innych osób (bezpośrednim odbiorcy należności).
Wobec niestosowania konstrukcji zwrotu nienależnego świadczenia nie ma również znaczenia czy uzyskały one w wyniku wewnętrznej repartycji rzeczywiste przysporzenie majątkowe. Konsekwentnie, wobec wielości podmiotów i zasady podzielności spełnionego w wygasłym stosunku zobowiązaniowym świadczenia pieniężnego, gdyby było ono spełnione przez ówczesnego dłużnika (obecnie: wierzyciela) na rzecz wierzycieli (obecnie: dłużników) w częściach obowiązek zwrotu spoczywałby na tych, którzy je otrzymali. W sytuacji opisanej wyżej niepodzielne świadczenie nadal pozostaje niepodzielne i zasady zwrotu następują przy zastosowaniu art. 380 § 1 w zw. z art. 366 k.c.
Postanowienie SN z dnia 6 marca 2015 r., III CZP 113/14
Standard: 33690 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 5151