Jurysdykcja wynikająca z wdania się w spór przez pozwanego (art. 5 rozp. Nr 4/2009)
ROZPORZĄDZENIE Nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Artykuł 5 rozporządzenia nr 4/2009 przewiduje jurysdykcję sądu państwa członkowskiego, przed którym pozwany wda się w spór, chyba że pozwany stawi się wyłącznie w celu podniesienia zarzutu braku tej jurysdykcji. Jak wynika ze sformułowania „[n]iezależnie od jurysdykcji wynikającej z innych przepisów niniejszego rozporządzenia”, artykuł ten przewiduje podstawę jurysdykcji mającą zastosowanie domyślnie, jeżeli nie mają zastosowania w szczególności kryteria z art. 3 tego rozporządzenia.
Sąd zwykłego miejsca pobytu pozwanego, do którego to sądu zwrócił się wierzyciel alimentacyjny, posiada jurysdykcję do orzekania w przedmiocie żądania dotyczącego zobowiązań alimentacyjnych względem dziecka na podstawie art. 3 lit. a) rozporządzenia nr 4/2009. Na podstawie art. 5 tego rozporządzenia posiada on również jurysdykcję jako sąd, przed którym ów pozwany wdał się w spór, nie podnosząc zarzutu braku jurysdykcji.
Art. 3 lit. a) i d) oraz art. 5 rozporządzenia nr 4/2009 należy interpretować w ten sposób, że jeżeli do sądu państwa członkowskiego wniesiono powództwo obejmujące trzy żądania, dotyczące, odpowiednio, rozwodu rodziców małoletniego dziecka, odpowiedzialności rodzicielskiej względem tego dziecka oraz zobowiązania alimentacyjnego wobec niego, sąd orzekający w przedmiocie rozwodu, który stwierdził brak swojej jurysdykcji do rozstrzygnięcia żądania dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, posiada jednak jurysdykcję do wydania orzeczenia w przedmiocie żądania dotyczącego zobowiązania alimentacyjnego w odniesieniu do rzeczonego dziecka, jeżeli jest on również sądem zwykłego miejsca pobytu pozwanego lub sądem, przed którym ów wdał się w spór, nie podnosząc zarzutu braku jurysdykcji tego sądu.
Wyrok TSUE z dnia 5 września 2019 r., C-468/18
Standard: 80534 (pełna treść orzeczenia)
Artykuł 5 rozporządzenia Rady (WE) Nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r., dopuszczając możliwość ustanowienia jurysdykcji na skutek wdania się w spór przez pozwanego, stanowi wyraz tendencji do przyznania stronom w bardzo szerokim zakresie możliwości wpływania na jurysdykcję krajową, uregulowaną w rozporządzeniu. Zgodnie z tą dyspozycją niezależnie od jurysdykcji wynikającej z innych przepisów rozporządzenia sąd państwa członkowskiego uzyskuje jurysdykcję, jeżeli pozwany przed sądem tym wda się w spór. Przepis dotyczy spraw należących do zakresu zastosowania rozporządzenia, w szczególności w aspekcie przedmiotowym tego zakresu (art. 1 ust. 1 rozporządzenia).
Pojęcie „wdania się w spór” podlega na gruncie prawa unijnego wykładni autonomicznej. Obejmuje ono każdą obronę pozwanego zmierzającą bezpośrednio do negatywnego załatwienia powództwa. Na uwagę zasługuje fakt, że art. 24 zdanie pierwsze mówi ogólnie o wdaniu się pozwanego w spór, nie jest więc konieczne, aby było to wdanie się w spór co do istoty sprawy. Pozwany wda się więc w spór nie tylko przez podniesienie zarzutów merytorycznych, ale także przez podniesienie zarzutów formalnych, takich jak np. zarzut zawisłości tej samej sprawy przed innym sądem, zarzut powagi rzeczy osądzonej czy zarzut niewłaściwości miejscowej lub rzeczowej sądu. Wdanie się w spór może w szczególności nastąpić w odpowiedzi na pozew (K. Weitz (w:) M. Domańska, K. Gonera, D. Miąsik, A. Płachta, W. Postulski, N. Półtorak, K. Weitz, A. Wróbel, Stosowanie..., s. 410).
Zważywszy na regulację prawną zawartą w art. 5 powyższego rozporządzenia, nie budzi wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie przedstawicielka ustawowa małoletnich pozwanych wnosząc o oddalenie powództwa na rozprawie w dniu 29 marca 2018 r. wdała się w spór co do istoty postępowania. Przedstawicielka ustawowa pozwanych podnosiła argumenty przemawiające za oddaleniem powództwa, nie kwestionowała zaś jurysdykcji sądu polskiego. Następcza zmiana stanowiska strony postępowania przez jej fachowego pełnomocnika w ocenie Sądu okazała się w ocenie sądu bezskuteczna wobec wdania się już przez przedstawicielkę ustawową w spór.
Wyrok SR w Łowiczu z dnia 8 października 2018 r., III RC 212/17
Standard: 80642 (pełna treść orzeczenia)