Wniosek instytucji publicznej o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń lub o wykonanie orzeczeń (art. 64 Rozp. Nr 4/2009)

Art. 64 rozporządzenia nr 4/2009 przewiduje działanie w charakterze wnioskodawcy instytucji publicznej działającej w imieniu osoby fizycznej, której należne są świadczenia alimentacyjne, lub instytucji, której przysługuje zwrot należności z tytułu świadczeń wypłaconych zamiast świadczeń alimentacyjnych.

Zgodnie z art. 64 ust. 1 rozporządzenia nr 4/2009 taka instytucja jest objęta definicją terminu „wierzyciel” do celów występowania z wnioskiem o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń lub o wykonanie orzeczeń, przy czym termin ten na mocy art. 2 ust. 1 pkt 10 wspomnianego rozporządzenia oznacza co do zasady wyłącznie osobę fizyczną, której należne są świadczenia alimentacyjne lub która występuje z roszczeniem o świadczenia alimentacyjne. Ponadto i przede wszystkim art. 64 ust. 3 lit. a) tegoż rozporządzenia uściśla, że ten organ publiczny ma prawo wystąpić o uznanie i stwierdzenie wykonalności lub domagać się wykonania orzeczenia dotyczącego dłużnika, które wydano na wniosek instytucji publicznej występującej o wypłacenie należności z tytułu świadczeń przyznanych zamiast świadczeń alimentacyjnych.

Uznanie, że instytucja publiczna, która wstąpiła w prawa wierzyciela alimentacyjnego, ma możliwość powołania się na jurysdykcję przewidzianą w art. 3 lit. b) rozporządzenia nr 4/2009, jest również spójne z protokołem haskim, do którego odniesiono się w art. 15 tego rozporządzenia w nawiązaniu do określenia prawa właściwego w sprawach zobowiązań alimentacyjnych. Skoro bowiem, po pierwsze, art. 3 ust. 1 tego protokołu przewiduje, że co do zasady zobowiązania alimentacyjne podlegają prawu państwa, w którym wierzyciel ma miejsce zwykłego pobytu, a po drugie, przepis art. 10 tego protokołu, który został powtórzony w art. 64 ust. 2 tego rozporządzenia, stanowi, że uprawnienie instytucji publicznej do uzyskania zwrotu świadczeń wypłaconych wierzycielowi zamiast świadczeń alimentacyjnych podlega prawu, któremu podlega wspomniana instytucja, taka możliwość pozwala zapewnić w znacznej większości przypadków – czyli tych, w których siedziba instytucji publicznej i zwykłe miejsce pobytu wierzyciela znajdują się w tym samym państwie członkowskim – paralelizm między zasadami określenia sądu właściwego i zasadami określania właściwego prawa materialnego, sprzyjający rozstrzyganiu spraw z zakresu zobowiązań alimentacyjnych.

Wyrok TSUE z dnia 17 września 2020 r., C-540/19

Standard: 80526 (pełna treść orzeczenia)