Jurysdykcja ogólna do orzekania co do ogółu spraw dotyczących spadku (art. 4 rozp. 650/2012)
Jurysdykcja ogólna do orzekania co do ogółu spraw dotyczących spadku według miejsca zwykłego pobytu zmarłego (art. 4 Rozp. nr 650/2012)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Art. 4 rozporządzenia nr 650/2012 ustanawia zasadę jurysdykcji ogólnej, zgodnie z którą sądy państwa członkowskiego, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci, mają jurysdykcję do orzekania co do ogółu spraw dotyczących spadku.
Jeżeli zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim, sądy innego państwa członkowskiego, którego obywatelstwo posiadał, mogą mieć jurysdykcję zgodnie z art. 5–9 rozporządzenia nr 650/2012, jeżeli zmarły wybrał, zgodnie z art. 22 tego rozporządzenia, prawo tego ostatniego państwa członkowskiego jako prawo regulujące ogół spraw dotyczących jego spadku.
Poza tym art. 10 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 650/2012 ustanawia zasadę jurysdykcji dodatkowej do orzekania co do ogółu spraw dotyczących spadku na rzecz sądów państwa członkowskiego, w którym znajdują się składniki majątku spadkowego, jeżeli zmarły miał w chwili śmierci obywatelstwo tego państwa członkowskiego. Jednak jak wynika z brzmienia części pierwszej art. 10 ust. 1 tego rozporządzenia, jurysdykcję dodatkową opierającą się na tym przepisie przewidziano jedynie na wypadek, gdy miejsce zwykłego pobytu zmarłego w chwili jego śmierci nie znajduje się w państwie członkowskim.
Wyrok TSUE z dnia 17 lipca 2023 r., C-55/23
Standard: 80582 (pełna treść orzeczenia)
Przepis art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...)jest rozumiany w ten sposób, że przyznaje on państwu członkowskiemu ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy jurysdykcję co do przeprowadzenia całego postępowania spadkowego. Jurysdykcja ta ma charakter wyłączny i jest częścią kompleksowego systemu wprowadzonego przez unijnego prawodawcę (co do rozumienia szerzej zob. M. M., Wyłączny charakter jurysdykcji wynikającej z art. 4 unijnego rozporządzenia spadkowego (analiza na kanwie pytania prejudycjalnego w sprawie C-20/17). Najważniejszym odstępstwem od przyjęcia kryterium zwykłego miejsca pobytu spadkodawcy w chwili śmierci jest możliwość zawarcia przez spadkobierców umowy prorogacyjnej we wszystkich sprawach spadkowych, art. 5 rozporządzenia Nr 650/2012 (kom. do art. 1108 KPC red. Marciniak 2020, wyd. 1/Gajda-Roszczynialska, Legalis).
Fakt posiadania przez spadkodawczynię obywatelstwa polskiego, umiejscowienie części majątku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także zamieszkanie większości uczestników w tym państwie członkowskim nie może prowadzić do utrwalenia właściwości sądu polskiego w przypadku, gdy zmarła posiadała miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci w Niemczech. Przepisy rozporządzenia 650/2012 mają bowiem charakter uniwersalny w tym sensie, że wyłączają stosowanie łączników jurysdykcyjnych przewidzianych w prawie krajowym. Przyjęta w rozporządzeniu spadkowym koncepcja jednolitości spadku ma bezpośrednie przełożenie na zakres jurysdykcji sądów państwa członkowskiego w sprawach spadkowych. Kompetencja ta rozciąga się bowiem na całość majątku zmarłego, niezależnie od jego składu i wartości. Jak podkreślono w motywie 37 preambuły do unijnego rozporządzenia „przez wzgląd na pewność prawa oraz w celu uniknięcia fragmentaryzacji dziedziczenia, prawu temu powinien podlegać ogół spraw dotyczących spadku, to znaczy cały majątek spadkowy, bez względu na charakter składników tego majątku i niezależnie od tego, czy składniki majątku znajdują się w innym państwie członkowskim, czy w państwie trzecim” (vide: Postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie - IX Wydział Cywilny Odwoławczy z 29 września 2017 r. IX Cz 813/17, L.).
Postanowienie SR w Człuchowie z dnia 12 maja 2022 r., I Ns 47/22
Standard: 80613 (pełna treść orzeczenia)