Wykonanie zastępcze z mocy prawa (art. 479 k.c.)
Wykonanie zastępcze w razie zwłoki dłużnika (art. 479 i 480 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie art. 479 k.c., jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku albo żądać od niego zapłaty ich wartości, zachowując w obu wypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki.
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2008r., sygn. II CSK 35/08, LEX nr 395453 podkreślono:
„Konsekwencją ustalenia warunków umowy sprzedaży, w tym ceny towaru, jest obowiązek wykonania umowy przez obie ze stron, nawet w sytuacji, gdy po uzgodnieniu warunków i jej zawarciu doszło do zmiany cen rynkowych towarów.” W wyroku z dnia 16 maja 2013 r., sygn. IV CSK 717/12, Lex nr 1353261, Sąd Najwyższy orzekł, że: „Różnica między dwoma przewidzianymi w art. 479 k.c. sposobami wykonania zastępczego polega na tym, że w przypadku wyboru pierwszego sposobu wierzyciel najpierw nabywa określone rzeczy, które były przedmiotem świadczenia i dopiero z tą chwilą nabywa roszczenie w stosunku do dłużnika o zwrot wydatków poniesionych na ich nabycie, natomiast w drugim przypadku wierzyciel może od początku żądać od dłużnika zapłaty wartości tych rzeczy, niezależnie od tego, czy ma zamiar środki te przeznaczyć na nabycie przedmiotu świadczenia i czy faktycznie tak uczyni. Przez obowiązek zapłaty wartości niedostarczonych rzeczy należy zazwyczaj rozumieć obowiązek uiszczenia sumy, za którą dane rzeczy można nabyć po cenie rynkowej."
Zatem wynikający z art. 479 k.c. obowiązek dłużnika zapłaty wartości niedostarczonej rzeczy oznacza obowiązek zapłaty sumy, za którą daną rzecz można nabyć po cenie rynkowej, zaś cena rynkowa rzeczy jest ustalana z uwzględnieniem takiej jakości rzeczy, jaka miała być wydana przez dłużnika, oznaczonej w treści zobowiązania albo wedle reguły wskazanej w art. 357 k.c. (Kodeks cywilny. Komentarz do art. 450-1088, Tom II, pod red. K. Pietrzykowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005).
Wyrok SO w Łodzi z dnia 2 lutego 2017 r., X GC 1175/15
Standard: 13627 (pełna treść orzeczenia)
Zwłoka dłużnika, stanowiąca przesłankę stosowania art. 479 k.c., może odnosić się nie tylko do niewykonania zobowiązania głównego (np. niedostarczenia generatorów), lecz także do niewykonania obowiązków funkcjonalnie związanych z zobowiązaniem głównym, jakim jest np. obowiązek wymiany rzeczy wadliwej (np. wymiany wadliwych generatorów) na rzecz wolną od wad (wyrok SN z 17 grudnia 2003 r., IV CK 298/2002, Lexis.pl nr 3113285).
Do skutków zwłoki dłużnika w wykonaniu świadczenia, którego przedmiotem są rzeczy oznaczone co do gatunku należy, stosownie do art. 479 k.c., uprawnienie wierzyciela do nabycia na koszt dłużnika takiej samej ilości rzeczy tego samego gatunku. Skorzystanie z tego uprawnienia zależy od woli wierzyciela, także co do sposobu, w jaki je zrealizuje, nie wymaga podania przyczyn, powiadomienia dłużnika albo uzyskania jego zgody. Wierzyciel może skorzystać z uprawnienia, które najpełniej uwzględnia jego interes i będzie adekwatne do charakteru stosunku zobowiązaniowego. Założeniem tego uregulowania jest wykonanie przez wierzyciela zobowiązania dłużnika dla realizacji celu łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, skoro rodzaj świadczenia nie wymaga współdziałania dłużnika. Nie jest to jednak świadczenie w ścisłym znaczeniu, przewidzianym umową, a jedynie jego surogat. Jeżeli nabycie rzeczy wynika z umowy wzajemnej, to po zrealizowaniu go przez wierzyciela, obowiązek dłużnika dotyczy kosztów nabycia, pomniejszonych o cenę, do której uregulowania zobowiązany byłby wierzyciel. Na takie rozumienie zasad stosowania art. 479 k.c. wskazują wypowiedzi Sądu Najwyższego, zawarte między innymi w wyrokach: z dnia 4 lutego 2011 r., III CSK 161/10 i z dnia 7 listopada 2013 r., V CSK 550/12 (niepublikowane).
Jakość rzeczy nabywanych przez wierzyciela. Rzeczy nabywane przez wierzyciela na koszt dłużnika muszą być rzeczami tej samej jakości jak określone w treści zobowiązania. W razie gdyby z treści zobowiązania to nie wynikało, należy przyjąć, na podstawie art. 357 k.c. , że chodzi o rzeczy średniej jakości.
Wierzyciel winien wykazać wysokość poniesionych nakładów na zakup rzeczy, jak i koszty związane z ich zainstalowaniem ( w tym ostatnim zakresie realizuje się roszczenie odszkodowawcze). Dłużnik z kolei, jeśli kwestionuje ich rozmiar, musi wykazać, że były nadmierne. Ostatniej z okoliczności pozwany nie wykazał (art. 6 k.c. – por. też wyrok SN z 22 września 2011 r., V CSK 420/2010, LexisNexis nr 3057470, OSNC 2012, nr 5, poz. 61).
Wyrok SA w Krakowie z dnia 5 sierpnia 2016 r., I ACa 322/16
Standard: 5156 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 55422