Wybór prawa właściwego dla umowy konsumenckiej (art. 6 ust. 2 Rzym I)

Art. 6 ust. 1 rozporządzenia Rzym I stanowi, że umowa zawarta przez konsumenta z przedsiębiorcą podlega prawu państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu, o ile spełnione są warunki określone w tym przepisie.

Art. 6 rozporządzenia Rzym I ma charakter nie tylko szczególny, ale również wyczerpujący, w związku z czym normy kolizyjne przewidziane w tym artykule nie mogą zostać zmienione lub uzupełnione innymi normami kolizyjnymi zawartymi w tym rozporządzeniu, chyba że szczególny przepis zawarty w tym artykule zawiera wyraźne odesłanie do tych norm (zob. analogicznie wyrok z dnia 20 października 2022 r., ROI Land Investments, C‑604/20).

Art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rzym I przewiduje w sposób wyraźny, że strony mogą, zgodnie z art. 3 tego rozporządzenia, dokonać wyboru prawa właściwego dla takiej umowy, jednak wybór ten nie może prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy na mocy prawa, jakie w przypadku braku wyboru byłoby właściwe zgodnie z art. 6 ust. 1 tego rozporządzenia.

Gdy dana umowa nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 1 lit. a) lub b) rozporządzenia Rzym I, art. 6 ust. 3 tego rozporządzenia uściśla, że prawo właściwe dla tej umowy ustala się zgodnie z art. 3 i 4 wspomnianego rozporządzenia, w którym to przypadku sąd, przed którym wytoczono powództwo, może w szczególności ustalić to prawo, biorąc pod uwagę państwo, z którym umowa wykazuje najściślejszy związek.

Wynika z tego, że jeżeli umowa konsumencka spełnia te warunki i wobec braku ważnego wyboru przez strony prawa właściwego dla tej umowy, prawo to należy ustalić zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia Rzym I.

Wyrok TSUE z dnia 14 września 2023 r., C-821/21

Standard: 80248 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rzym I w umowie zawartej przez konsumenta z przedsiębiorcą strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego dla tej umowy, jednak wybór ten nie może prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na mocy przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na podstawie prawa, które w braku wyboru byłoby właściwe na podstawie art. 6 ust. 1 tego rozporządzenia przewidującego, że taka umowa podlega prawu państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu (zob. podobnie wyrok z dnia 10 lutego 2022 r., ShareWood Switzerland, C‑595/20).

Konieczne jest jeszcze, aby rozpatrywana umowa spełniała przesłanki określone w art. 6 ust. 1, a mianowicie by została ona zawarta przez konsumenta w celu, który można uznać za niezwiązany z jego działalnością zawodową, aby przedsiębiorca wykonywał swoją działalność zawodową w państwie, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu, lub aby w jakikolwiek sposób kierował tę działalność do tego państwa lub do kilku państw z tym państwem włącznie, oraz aby wspomniana umowa wchodziła w zakres tej działalności.

Wybór prawa właściwego przez strony nie może, zgodnie z tym art. 6 ust. 2, skutkować pozbawieniem danego konsumenta ochrony, jaką zapewniają mu bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa państwa, w którym ma on miejsce zwykłego pobytu.

Wyrok TSUE z dnia 14 września 2023 r., C-632/21

Standard: 80255 (pełna treść orzeczenia)