Abuzywna klauzula wyboru prawa właściwego, która nie była indywidualnie negocjowana i która wprowadza konsumenta w błąd co do prawa właściwego
Prawo właściwe dla umowy między konsumentem a przedsiębiorcą (art. 6 Rzym I) Nieuczciwe warunki umowy zawarte z konsumentem w orzeczniczej praktyce
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Konsument korzysta ze szczególnej ochrony, wprowadzonej dyrektywą 93/13 i opartej na założeniu, iż konsument znajduje się w gorszym położeniu niż przedsiębiorca, zarówno pod względem możliwości negocjacyjnych, jak i ze względu na stopień poinformowania, i w związku z tym godzi on się na postanowienia umowne sporządzone uprzednio przez przedsiębiorcę, nie mając wpływu na ich treść (zob. podobnie wyrok z dnia 23 kwietnia 2015 r., Van Hove, C‑96/14).
Klauzula wyboru prawa właściwego zawarta w ogólnych warunkach sprzedaży przedsiębiorcy, które nie były indywidualnie negocjowane, zgodnie z którą do danej umowy znajduje zastosowanie prawo państwa członkowskiego siedziby danego przedsiębiorcy, jest nieuczciwa w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 93/13, jeżeli wprowadza konsumenta w błąd, wywołując u niego wrażenie, że jedynie to prawo ma zastosowanie do tej umowy, nie informując go o tym, że zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rzym I korzysta on również z ochrony przyznanej mu na podstawie bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, które byłoby właściwe w braku tej klauzuli (zob. podobnie wyrok z dnia 28 lipca 2016 r., Verein für Konsumenteninformation, C‑191/15), a mianowicie przepisów prawa państwa, w którym ma on miejsce zwykłego pobytu.
Art. 6 ust. 2 rozporządzenia Rzym I stanowi bowiem, że w umowie zawartej przez konsumenta z przedsiębiorcą strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego dla tej umowy, uściślając jednak, że wybór ten nie może prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na mocy przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa, które w braku wyboru byłoby właściwe na podstawie art. 6 ust. 1 tego rozporządzenia przewidującego, że taka umowa podlega prawu państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu (zob. podobnie wyrok z dnia 10 lutego 2022 r., ShareWood Switzerland, C‑595/20).
Wyrok TSUE z dnia 14 września 2023 r., C-821/21
Standard: 80245 (pełna treść orzeczenia)
Klauzula umowna poddająca spory wynikające z umowy przewozu zawartej przez konsumenta z przewoźnikiem sądom irlandzkim co do roszczeń dochodzonych na podstawie Rozporządzenia UE 261/2004, wyłączając jurysdykcję krajową nie wiąże konsumenta, jeżeli nie była z nim indywidualnie negocjowana. Takie postanowienie umowne ogranicza bowiem prawo konsumenta do wystąpienia z powództwem poprzez ograniczenie możliwości wyboru sądu właściwego do rozpoznania sporu. Powoduje to znaczącą nierównowagę praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, który chcąc dochodzić roszczeń od przewoźnika, zostaje zmuszony do wytoczenia powództwa w sądzie oddalonym geograficznie i w języku obcym, podczas gdy przewoźnik, chcąc dochodzić roszczeń od konsumenta może złożyć pozew w sądzie właściwym z uwagi na swoją siedzibę i we własnym języku. W takiej sytuacji dochodzenie roszczeń przez konsumenta jest bardziej utrudnione, niż dochodzenie roszczeń przez przedsiębiorcę. Takie postanowienie umowne wyłączające jurysdykcję krajową, stanowiące w myśl powyższych ustaleń niedozwoloną klauzulę umowną, jest również sprzeczne z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 9 lipca 2009 r., C-204/08). Trybunał zauważył, że w przypadku przewozu lotniczego osób pomiędzy państwami członkowskimi, dokonywanego na podstawie umowy zawartej z jednym przedsiębiorstwem lotniczym będącym rzeczywistym przewoźnikiem, sądem właściwym do rozpoznania powództwa o odszkodowanie, jest według wyboru powoda, sąd w okręgu którego znajduje się miejsce odlotu, albo sąd w okręgu którego znajduje się miejsce przylotu samolotu, uzgodnione w umowie.
Wyrok SR dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 15 lutego 2022 r., I C 3089/20
Standard: 80481 (pełna treść orzeczenia)