Dyskryminacja ze względu na przynależność państwową w kontekście przepisów regulujących nazwisko rodowe (art. 29 p.a.s.c.)

Artykuły 12 WE i 17 WE należy interpretować w ten sposób, iż, w okolicznościach takich jak w sprawie w postępowaniu przed sądem krajowym, stoją one na przeszkodzie temu, aby organ administracyjny państwa członkowskiego odmówił pozytywnego rozstrzygnięcia wniosku o zmianę nazwiska małoletnich dzieci zamieszkujących w tym państwie i posiadających podwójne obywatelstwo tego państwa oraz innego państwa członkowskiego, podczas gdy celem tego wniosku jest umożliwienie dzieciom noszenia nazwiska, do którego miałyby prawo zgodnie z prawem i tradycją drugiego państwa członkowskiego.

Można powoływać się przed sądem krajowym na prawo przewidziane w art. 12 WE, do tego, aby nie być dyskryminowanymi ze względu na przynależność państwową w kontekście przepisów regulujących ich nazwisko rodowe.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada niedyskryminacji wymaga, aby sytuacje porównywalne nie były traktowane w sposób odmienny, a sytuacje odmienne nie były traktowane w sposób jednakowy (zob. w szczególności wyrok z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C‑354/95 National Farmers’ Union i in., Rec. s. I‑4559, pkt 61). Takie zróżnicowanie może być uzasadnione jedynie w przypadku, gdy opiera się na obiektywnie uzasadnionych przesłankach niezależnych od przynależności państwowej zainteresowanych osób oraz jest proporcjonalne do uzasadnionego realizowanego celu. 

O ile, w obecnym stanie prawa wspólnotowego, przepisy regulujące nazwisko danej osoby należą do kompetencji państw członkowskich, te ostatnie powinny, w ramach wykonywania tych kompetencji, przestrzegać prawa wspólnotowego (zob. analogicznie wyrok z dnia 2 grudnia 1997 r. w sprawie C‑336/94 Dafeki, Rec. s. I‑6761, pkt 16–20), a w szczególności postanowień traktatu dotyczących swobody przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich przyznanej każdemu obywatelowi Unii (zob. w szczególności wyrok z dnia 23 listopada 2000 r. w sprawie C‑135/99 Elsen, Rec. s. I‑10409, pkt 33).

Zasada stałego charakteru nazwiska rodowego jako instrumentu służącego zapobieganiu ryzyku pomyłki co do tożsamości lub pokrewieństwa osób niewątpliwie ułatwia rozpoznawanie tożsamości osób i ich pokrewieństwa, nie jest jednak tak bardzo niezbędna, że nie można by jej było dostosować do praktyki polegającej na umożliwieniu dzieciom będącym obywatelami państwa członkowskiego i mających również przynależność państwową innego państwa członkowskiego noszenia nazwiska rodowego składającego się z innych elementów niż przewidziane w prawie pierwszego państwa członkowskiego, które ponadto zostało wpisane do oficjalnego rejestru drugiego państwa członkowskiego.

System umożliwiający przeniesienie elementów nazwiska rodowego obojga rodziców nie tylko nie powoduje wątpliwości co do pokrewieństwa dzieci, lecz wręcz przeciwnie może przyczyniać się do lepszej rozpoznawalności pokrewieństwa względem obojga rodziców.

Wyrok TSUE z dnia 2 października 2003 r., C-148/02

Standard: 80201 (pełna treść orzeczenia)