Prawo właściwe dla formy czynności prawnej mającej za przedmiot rozporządzenie nieruchomością (art. 25 i art. 41 p.p.m.)

W myśl art. 25 ust. 1 i 2 p.p.m., forma czynności prawnej mającej za przedmiot rozporządzenie nieruchomością podlega prawu właściwemu dla tej czynności (lex causae), a zgodnie z art. 41 ust. 1 i 2 p.p.m. − prawem tym jest prawo państwa, na terytorium którego znajduje się nieruchomość. Jeżeli zatem czynność prawna dotyczy rozporządzenia nieruchomością położoną w Polsce, to według polskiego prawa należy ocenić wymagania w zakresie formy dokonywania takiej czynności. Również według prawa polskiego podlega ocenie materialnoprawna skuteczność czynności prawnej dotyczącej położonej w Polsce nieruchomości (lex rei sitae).

Bezpośrednim skutkiem złożenia przez małżonka oświadczenia obejmującego potwierdzenie umowy darowizny nieruchomości, zawartej wcześniej przez drugiego małżonka z obdarowanym jest przejście prawa własności nieruchomości na obdarowanego. Prawnorzeczowy skutek takiego potwierdzenia, który następuje w momencie jego dokonania (przejście prawa własności), przemawia więc za uznaniem tej czynności za czynność rozporządzenia nieruchomością, o której mowa w art. 25 ust. 2 p.p.m.

Biorąc pod uwagę skutki zgody współmałżonka dla bytu prawnego umowy zawartej z naruszeniem art. 37 § 1 k.r.o., zwłaszcza w sferze prawnorzeczowej – art. 25 ust. 2 p.p.m. ma zastosowanie także do czynności prawnych potwierdzających, podejmowanych w ramach rozporządzenia nieruchomością, a które łącznie powodują przejście własności nieruchomości na kontrahenta. Ocena skuteczności i ważności takich czynności winna być zatem dokonana według prawa właściwego dla czynności głównej.

Postanowienie SN z dnia 30 lipca 2024 r., II CSKP 1245/22

Standard: 86711 (pełna treść orzeczenia)

Stosownie do art. 25 ust. 1 i 2 p.p.m. forma czynności prawnej mającej za przedmiot rozporządzenie nieruchomością podlega prawu właściwemu dla tej czynności (lex causae), a zgodnie z art. 41 ust. 1 i 2 p.p.m. prawem tym jest prawo państwa, na terytorium którego nieruchomość się znajduje. Jeżeli umowa dotyczy nabycia i utraty własności nieruchomości położonej w Polsce, wymagania w zakresie formy ustalać zatem należy według prawa polskiego. Również według prawa polskiego ocenie podlega skuteczność materialnoprawną czynności prawnej dotyczącej nieruchomości położonej w Polsce (lex rei sitae).

Postanowienie SN z dnia 19 kwietnia 2024 r., I CSK 1412/23

Standard: 80110 (pełna treść orzeczenia)