Wyłączenie Instytucji prawa publicznego spod działania klauzuli porządku publicznego na tle sprawy o nabycie obywatelstwa

Obywatelstwo postrzega się jako stosunek publicznoprawny między państwem a jednostką, przy którego regulowaniu właściwość osoby, jako podmiotu tego stosunku tworzy jej prawny status. Dlatego zagadnienie nabycia obywatelstwa podlega wyłącznie reżimowi publicznoprawnemu. Nie będą miały zastosowania w sprawie normy prawnorodzinne, które wskazują na sposoby potwierdzenia biologicznego pokrewieństwa pomiędzy dzieckiem a jego rodzicami.

W sprawie nie będzie miała też zastosowania, wyrażona w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432 ze zm.), klauzula porządku publicznego. Stanowi ona, że prawa obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. W procedurze potwierdzania obywatelstwa polskiego, w sytuacji, gdy jeden z rodziców dziecka ma polskie obywatelstwo, a drugi jest nieznany, nie dochodzi do kolizji systemów prawnych.

Zastosowanie klauzuli porządku publicznego wchodzi w grę tylko wtedy, gdy zastosowanie prawa obcego doprowadziłoby do powstania skutków sprzecznych z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego (zob. wyrok SN z dnia 23 maja 2013 r., sygn. II CSK 250/12).

Instytucji prawa publicznego nie powinno się interpretować poprzez zasady i normy prawa prywatnego.

Wyrok NSA z dnia 30 października 2018 r., II OSK 1868/16

Standard: 80051 (pełna treść orzeczenia)