Zastosowanie klauzuli dobrych obyczajów (art. 3 k.p.c.) i zakazu nadużywania prawa procesowego (art. 4[1] k.p.c.) w postępowaniu nieprocesowym

W postępowaniu nieprocesowym, podobnie jak w procesie, istnieje ryzyko zachowań nieuczciwych i nierzetelnych, w tym nadużywania prawa procesowego. W trybie tym, na równi z procesem, ma w związku z tym zastosowanie klauzula dobrych obyczajów (art. 3 k.p.c.) i zakaz nadużywania prawa procesowego (art. 4[1] k.p.c.), czego klarownym wyrazem jest ulokowanie tych mechanizmów w tytule wstępnym kodeksu, którego przepisy stosuje się nie odpowiednio, lecz wprost we wszystkich rodzajach postępowań unormowanych kodeksem.

W postępowaniu nieprocesowym, tak jak w procesie, potrzebne są także mechanizmy pozwalające na efektywne łagodzenie problemu oczywiście i prima vista bezzasadnych żądań (wniosków) wszczynających postępowanie i utrudniających sprawne postępowanie w pozostałych sprawach (por. Zalecenie nr R (84) 5 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 28 lutego 1984 r. dotyczące zasad procedury cywilnej zmierzających do usprawnienia wymiaru sprawiedliwości, pkt 2.1, https://rm.coe.int/16804e19b1). 

Postanowienie SN z dnia 18 kwietnia 2024 r., I CSK 695/23

Standard: 79521 (pełna treść orzeczenia)