Sąd, który wydał zaskarżone postanowienie jako sąd "zażaleniowy" (art. 395 § 2 k.p.c.)

Teza nieaktualna

Sąd wydający postanowienie nie jest uprawniony do uwzględnienia zażalenia poziomego także wtedy, gdy zażalenie zarzuca nieważność postępowania. 

Rozpoznanie zażalenia przez inny skład sądu drugiej instancji nie spełnia wymogu dewolutywności, która stanowi podstawową cechę wyróżniającą środki odwoławcze spośród innych środków zaskarżenia. W związku z tym zażalenie poziome należy uznać za inny środek zaskarżenia w rozumieniu art. 363 § 1 k.p.c. Jest środkiem zaskarżenia, do którego mają odpowiednie zastosowanie przepisy o zażaleniu. 

Wniosek ten znajduje potwierdzenie w treści art. 394[2] § 2 k.p.c., zgodnie z którym w postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia, o którym mowa w § 1, przepisy art. 394 § 2 i 3, art. 395 § 1, art. 396 i 397 § 1, 1[1] i 2 zd. 1 stosuje się odpowiednio. Chodzi tu o przepisy co do terminu i formy (art. 394 § 2 i 3 k.p.c.), przekazania akt sprawy wraz z zażaleniem i odpowiedzi na zażalenie (art. 395 § 1 k.p.c.), wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia (art. 396 k.p.c.) i trybu rozpoznania zażalenia (art. 397 § 1, 1[1] i § 2 zd. 1 k.p.c.). Brak z kolei odesłania do regulacji kreującej względną dewolutywność zażalenia, tj. art. 395 § 2 k.p.c. 

Zakres odesłania jest ograniczony i musi być wykładany ściśle. 

Sąd wydający postanowienie nie jest uprawniony do uwzględnienia zażalenia także wtedy, gdy zażalenie zarzuca nieważność postępowania. 

Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2019 r., II CZ 37/19

Standard: 72623 (pełna treść orzeczenia)

Stosując przepis art. 395 § 2 k.p.c. sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, działa jako sąd „zażaleniowy", a więc na podstawie unormowań dotyczących postępowania zainicjowanego zażaleniem strony. Zgodnie zaś z art. 378 k.p.c., stosowanym odpowiednio na mocy art. 397 § 2 k.p.c., sąd rozpoznaje zażalenie w granicach zaskarżenia. Jak wskazuje się w orzecznictwie, obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji (co odnosi się też odpowiednio do granic zaskarżenia zażaleniem) oznacza zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te granice oraz nakaz rozważenia wszystkich podniesionych zarzutów i wniosków (por. między innymi postanowienie SN z dnia 21 sierpnia 2003 r., III CKN 392/01, a także wyrok SN z dnia 2 października 2009 r., II PK 97/09).

Postanowienie SN z dnia 18 października 2011 r., III PZ 8/11

Standard: 79154 (pełna treść orzeczenia)