Czynności sprawcze: spłaca lub zabezpiecza tylko niektórych wierzycieli
Zaspokojenie niektórych wierzycieli w razie grożącej niewypłacalności lub upadłości (art. 302 k.k.)
Zachowanie penalizowane w art. 302 § 1 kk polega na spłacaniu lub zabezpieczaniu niektórych wierzycieli i przez to działanie na szkodę pozostałych. Przez „spłacanie” należy rozumieć każdą czynność, która prowadzi do całkowitego lub choćby częściowego zaspokojenia jednego z wierzycieli. Dłużnik może spłacić wierzyciela również w ten sposób, że w celu zwolnienia się z zobowiązania spełni za zgodą wierzyciela inne świadczenie zamiast pierwotnego (np. dokona na rzecz wierzyciela cesji wierzytelności, przeniesie prawa z weksla itp.).
Znamię czynnościowe „zabezpiecza” odnosi się do każdej formy zabezpieczenie istniejącego roszczenia wierzyciela (np. ustanowienie hipoteki, ustanowienie zastawu, przewłaszczenie rzeczy, cesja wierzytelności na zabezpieczenie). Przestępstwo z art. 302 § 1 kk jest przestępstwem formalnym. Jego dokonanie następuje już z chwilą spłacenia lub zabezpieczenia faworyzowanego wierzyciela.
Zgodnie z omawianym przepisem spłacanie lub zabezpieczanie jednego z wierzycieli ma być działaniem na szkodę pozostałych.
Wyrok SR w Elblągu z dnia 19 września 2017r., II K 951/16
Standard: 78991 (pełna treść orzeczenia)
„Zabezpieczenie” w ujęciu art. 302 § 1 k.k. to osiągnięcie pewnego celu w postaci nastąpienia skutku w wyniku, którego wierzyciel na rzecz którego działał sprawca, uzyskuje w stosunku do wierzycieli (wierzyciela) na których szkodę sprawca działał mniej lub bardziej skuteczną możliwość zaspokojenia swojej wierzytelności – decyduje bowiem skutek, a nie forma czy sposób dokonania czynności – zabezpieczenie związane jest z przyznaniem wybranemu wierzycielowi przywileju pierwszeństwa w zaspokojeniu wierzytelności (M. Królikowski, R. Zawłocki, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, Komentarz do art. 222-3 k.k.)
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 7 lipca 2017 r., II AKa 69/17
Standard: 79013 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 79016