Przewidywalność szkody jako warunek odpowiedzialności nieumyślnego nadużycia zaufania z art. 296 k.k.

Konstrukcja występku polegającego na nadużyciu zaufania z art. 296 k.k. zakłada, że w przypadku jego typu nieumyślnego istnieje pewien zakres dopuszczalnego ryzyka w ramach, którego nie stanowi czynu zabronionego zachowanie, jakiego skutkiem jest spowodowanie szkody mniejszej niż znaczna. Zachowanie oskarżonej nie wyczerpywałoby znamion czynu zabronionego gdyby więc dopuściła się go nieumyślnie, a wartość powstałej szkody była nie większa niż 200 000 zł. 11.

Oskarżona miała zatem prawo zakładać, że wycena robót, jaką dysponowała jest prawidłowa, a zatem jej odpowiedzialność karana w perspektywie obiektywnego przypisania skutku zależna jest również od obiektywnej ex ante przewidywalności znacznego prawdopodobieństwa powstania szkody w rozmiarach wykraczających poza dopuszczalne przez przepis art. 296 k.k. ryzyko.

Nie ulega wątpliwości, że sama obiektywna przewidywalność wystąpienia skutku nie jest jeszcze wystarczająca, bowiem w perspektywie przestępstw skutkowych chodzi o przewidywalność znacznego, a nie jakiegokolwiek stopnia prawdopodobieństwa wystąpienia skutku. Podobnie samo naruszenie reguł ostrożności nie wystarczy dla przypisania sprawcy odpowiedzialności za skutek, o ile rezultatem tego naruszenia nie jest istotne zwiększenie ryzyka wystąpienia skutku

Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 grudnia 2021 r., II AKa 149/21

Standard: 78384 (pełna treść orzeczenia)

Ustalając wartość szkody nie należy utożsamiać utraconych korzyści z nakładami. Podjęte przez oskarżonego działania związane z zakupem nieruchomości, celem rozszerzenia zakresu działalności przychodni, miały swoje ekonomiczne uzasadnienie, a oskarżony swoim działaniem dążył do rozwoju prowadzonej przez placówkę działalności, wykorzystując zapotrzebowanie, jakie wówczas występowało na rynku usług medycznych. W takiej sytuacji, przewidywane dodatkowe nakłady na przystosowanie zakupionego budynku dla przyszłych usług medycznych, w żadnym wypadku nie mogą być traktowane w kategoriach szkody.

Przewidywane dodatkowe nakłady inwestycyjne potrzebne do prowadzenia rozpoczętej przez oskarżonego inwestycji i przystosowania budynku do działalności związanej z opieką medyczną, nie można określać jako przewidywanej szkody. Z pewnością nie sposób uznać także, iż szkodę stanowi wydatkowana na zakup nieruchomości kwota, gdyż obecnie nieruchomość ta wchodzi przecież w skład majątku oskarżyciela posiłkowego, powiększając stan jego posiadania.

Działalność inwestycyjna związana z rozwojem przedsiębiorstwa zawsze obarczona jest pewnym ryzykiem, tak samo jak rozpoczęcie działalności gospodarczej, które może zakończyć się sukcesem lub porażką firmy.

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 marca 2017 r., II AKa 37/17

Standard: 78537 (pełna treść orzeczenia)