Nadużycie zaufania przy zawieraniu umowy kredytu

Zarzucane oskarżonemu przestępstwo należy rozpatrywać przy uwzględnieniu zarówno posiadanej przez niego wiedzy i doświadczenia życiowego, obiektywnie istniejących okoliczności faktycznych, jak i w kontekście odpowiednich procedur bankowych przy podejmowaniu poszczególnych czynności, przy czym – co należy podkreślić – „ bardziej prawdopodobne byłoby przypisanie oskarżonemu przestępstwa nieumyślnego w sytuacji, gdyby nie istniały szczegółowo wymienione przez Sąd I instancji regulaminy oraz instrukcje, regulujące operacje wekslowe, zaś oskarżony opierał się jedynie na własnym doświadczeniu zawodowym i zaufaniu do pracowników. W sytuacji jednak, gdy nie przestrzegał obowiązujących w tym zakresie procedur bankowych, sfera jego świadomości może kształtować się odmiennie od tej przyjętej przez Sąd drugiej instancji.

W sprawie w sposób w pełni świadomy i celowy doszło do naruszenia wewnętrznych – ścisłych, jasnych, oraz znanych oskarżonemu, co potwierdzał stosownymi adnotacjami na dokumentach – procedur związanych z prawidłowym udzielaniem kredytów oraz ustaleniem sytuacji finansowej kredytobiorców w sposób, który prowadzi do jedynego uprawnionego wniosku, a mianowicie takiego, że z góry przyjęto założenie, że kredyt dla spółki braci Ż. będzie udzielony.

Wyrok SA w Poznaniu z dnia 31 marca 2022 r., II AKa 187/19

Standard: 78377 (pełna treść orzeczenia)

Aby ustalić, że do wyrządzenia szkody doszło wskutek zawarcia umowy kredytu należałoby ustalić czy zawarcie takiej umowy i spłata już wymagalnych zobowiązań było mniej korzystne niż dalsze utrzymywanie stanu braku spłaty dotychczasowych i wzrost ich wartości poprzez naliczenie dalszych kar umownych i odsetek od przeterminowanych zobowiązań. Miarodajne w tym zakresie wyliczenie musiałoby z jednej strony uwzględniać wartość odsetek od niespłaconego przez (...) S. kredytu, a z drugiej naliczane kary umowne i odsetki od niespłaconych zobowiązań, które spłacone zostały z kredytu uzyskanego na ich spłatę. Porównanie tych wartości dałoby dopiero możliwość ustalenia czy wystąpiła w ogóle jakakolwiek szkoda i jakiej wartości. Mogłoby się wręcz okazać, że z tej perspektywy umowa z bankiem była dla Zrzeszenia ekonomicznie korzystniejsza. W tym zakresie sąd pierwszej instancji nie poczynił żadnych ustaleń.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 20 maja 2021 r., II AKa 23/21

Standard: 78395 (pełna treść orzeczenia)