Nieważność umowy, w której strony naruszają przepisy prawa podatkowego

W orzecznictwie wskazuje się, że nie jest nieważna umowa, przez zawarcie której strony naruszyły przepisy prawa podatkowego. Normy prawa podatkowego dysponują bowiem odpowiednimi środkami do zrealizowania określonych im celów, a organy podatkowe nie mają obowiązku respektowania tych postanowień czynności prawnych, które zmierzały do obejścia przepisów fiskalnych. Czynność prawa cywilnego ukształtowana przez strony w sposób zmierzający do obejścia przepisów podatkowych nie staje się z tego powodu nieważna (zob. uchwała SN z dnia 8 lutego 1978 r., II CR 1/78; podobnie A. Janas (w:) M. Fras, Kodeks cywilny…, t. 19 do art. 58).

Jeżeli zatem czynność prawna zmierza do obejścia prawa podatkowego, to konsekwencje prawne tej sytuacji określa ta właśnie gałąź prawa, zaś sama czynność prawna uznawana jest za ważną, bowiem jej nieważność nie jest niezbędna do osiągnięcia celów prawa podatkowego (zob. M. Gutowski, Glosa do wyroku SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 705/04; R. Trzaskowski (w:) J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2, Warszawa 2021, t. 39 do art. 58; A. Janiak (w:) A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Warszawa 2012, t. 19 do art. 58).

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 15 lipca 2021 r., II AKa 49/21

Standard: 77547 (pełna treść orzeczenia)