Działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w przestępstwie rozboju
Strona przedmiotowa przestępstwa rozboju Pojęcie korzyści osobistej i majątkowej (art.115 § 4 k.k.)
Do znamion zbrodni z art. 280 § 2 kk nie należy osiągnięcie przez sprawcę korzyści, ani definitywne włączenie zabranego pokrzywdzonemu mienia do majątku własnego i tym samym jego powiększenie. Konstytutywne znaczenie zaboru w celu przywłaszczenia ma pierwsza czynność sprawcy wyrażająca się w potraktowaniu rzeczy jak własnej (postąpieniu z nią jak właściciel). Znamiona omawianej zbrodni realizuje zatem nawet zabór pokrzywdzonemu jego rzeczy, a następnie porzucenie, zniszczenie, darowanie innej osobie, bądź wyzbycie się jej w inny sposób.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 17 grudnia 2020 r., II AKa 191/20
Standard: 76018 (pełna treść orzeczenia)
Sąd pierwszej instancji, przypisując skazanemu przestępstwo rozboju, stanowiącego przecież typ kwalifikowany kradzieży, ustalił jego motywację, polegającą na zaborze cudzej rzeczy w celu przywłaszczenia (tyle że przy użyciu tzw. środków rozbójniczych), co jest równoznaczne z przysporzeniem, a zatem osiągnięciem korzyści majątkowej dla siebie.
Z powyższego względu należy uznać, że motywacja polegająca na celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej zawiera się w mającym szerszy zakres znaczeniowy określeniu motywacji jako celu osiągnięcia korzyści majątkowej, którą – zgodnie z art. 115 § 4 k.k. jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego.
Relacje między analizowanymi określeniami motywacji sprawcy dobrze widać na tle redakcji przestępstwa kradzieży programu komputerowego, w odniesieniu do którego, z uwagi na jego niematerialny charakter, sprawca nie może dokonać zaboru w celu przywłaszczenia, a tym samym i chcieć dokonać przysporzenia w swoim majątku przez objęcie władztwa nad rzeczą, lecz może uzyskać cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Konkludując, w świetle powyższych rozważań należy uznać, że Sąd odwoławczy wskazując w zmodyfikowanym opisie czynu przypisanego skazanemu, iż ten działał „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”, nie dokonał nowego ustalenia faktycznego, lecz jedynie w sposób bardziej ogólny określił motywację skazanego, którą ustalił już Sąd pierwszej instancji [„działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru (….) skradł na szkodę pokrzywdzonego pieniądze w łącznej kwocie 1150 zł”, a kradzież - co oczywiste – jest to zabór w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej, jak stanowi art. 278 § 1 k.k., natomiast art. 280 § 1 k.k. mówi o kradzieży przy użyciu środków w nim wskazanych, a więc już w tym orzeczeniu Sąd Rejonowy ustalił, że K. W. działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru skradł pieniądze i faktycznie osiągnął korzyść majątkową w kwocie 1150 zł]. Nie doszło zatem do obrazy przez Sąd odwoławczy art. 434 § 1 k.k. w zw. z art. 455 k.p.k.
Postanowienie SN z dnia 10 września 2020 r., IV KK 660/19
Standard: 75920 (pełna treść orzeczenia)
Do unormowanych w art. 280 k.k. znamion, niezależnie od formy stadialnej rozważanego zachowania, nie należy cel osiągnięcia korzyści majątkowej (w przepisie nawet niewymieniony), lecz – jak była o tym mowa – stosowanie przemocy lub innych środków zamachu na osobę oraz kradzież. Opis przypisanego sprawcy czynu winien więc być w tym zakresie precyzyjny i jednoznaczny.
O ile z faktu, że sprawca dokonał lub usiłował dokonać kradzieży można wywodzić, iż dążył on do osiągnięcia korzyści majątkowej, o tyle z samego tylko ustalenia, że działaniu sprawcy (naruszającego inne niż mienie dobro) towarzyszył cel osiągnięcia korzyści majątkowej, żadną już miarą nie da się wnioskować, iż działał on z zamiarem dokonania kradzieży mienia. W tym kontekście wypada też zauważyć, że korzyść majątkowa, a zwłaszcza cel osiągnięcia korzyści majątkowej występuje jako znamię wielu przestępstw unormowanych w części szczególnej kodeksu karnego i przepisów karnych innych ustaw. W tych wypadkach (por. np. art. 282, art. 286, art. 287 k.k.) cel ten w sposób szczególny kierunkuje zachowanie sprawcy, niemniej samo zachowanie, wiążące się z osiągnięciem tego celu i stanowiące o popełnieniu konkretnego przestępstwa, określają znamiona wykonawcze charakterystyczne dla danego typu.
Wyrok SN z dnia 16 stycznia 2009 r., IV KK 269/08
Standard: 76678 (pełna treść orzeczenia)