Różnicowanie przedsiębiorców a wolność gospodarcza

Wyróżnienie przedsiębiorców według kryteriów ekonomicznych (średniego zatrudnienia oraz wielkości przychodu) jest znane polskiemu prawu i - co do zasady - może spełniać również funkcje istotne konstytucyjnie.

Organy władzy publicznej mają ogólny obowiązek działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości przez tworzenie korzystnych warunków do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierania mikro- oraz małych i średnich przedsiębiorców, jako najliczniejszej i szczególnie istotnej grupy podmiotów dla gospodarki narodowej oraz rynku pracy. W tym celu ustawodawca może ustanowić m.in. prawne mechanizmy wyrównywania warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez odpowiednią regulację obciążeń publicznoprawnych, finansowanie preferencyjnych programów pomocowych, szkoleń czy doradztwa. Różnicowanie przedsiębiorców według kryterium ekonomicznego ma jednak granice. W szczególności nie powinno prowadzić do arbitralnych przywilejów w stosunku do innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Wyrok TK z dnia 18 czerwca 2013 r., K 37/12, OTK-A 2013/5/60, Dz.U.2013/792

Standard: 1911 (pełna treść orzeczenia)

Niezgodność z Konstytucją nie dotyczy samego rozróżnienia na "zakłady uspołecznione" i "nieuspołecznione". Istotne jest jedynie to, w jakim celu wprowadzono podział na pewne kategorie oraz skutki, jakie z nim się wiążą. W uznaniu Trybunału teoretycznie mogą istnieć sytuacje uzasadniające zróżnicowanie pozycji prawnej pewnych kategorii podmiotów, w tym również pracodawców. Będzie tak wówczas, gdy istnieje uzasadniony i podlegający ochronie na gruncie przepisów konstytucyjnych interes, którego uwzględnienie wymaga wprowadzenia przez ustawodawcę zróżnicowania tego rodzaju. Potwierdza to również wcześniejsze orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego.

Wyrok TK z dnia 24 kwietnia 2002 r., P 5/01, OTK-A 2002/3/28, Dz.U.2002/78/713

Standard: 1912 (pełna treść orzeczenia)