Doręczanie pism pozasądowych (art. 1133[1] k.p.c.)

Artykuł 16 rozporządzenia (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczącego doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych („doręczanie dokumentów”) oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „dokumentu pozasądowego”, o którym mowa w tym przepisie, nie obejmuje jedynie dokumentów sporządzonych lub poświadczonych przez organy władzy publicznej lub urzędników państwowych, ale także dokumenty prywatne, których formalne przekazanie ich adresatowi mającemu miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą jest niezbędne do wykonywania, udowodnienia lub ochrony prawa, bądź roszczeń w sprawach cywilnych lub handlowych.        

Rozporządzenie nr 1393/2007 należy interpretować w ten sposób, że doręczenie dokumentu pozasądowego zgodnie z ustanowionymi przez to rozporządzenie zasadami jest dopuszczalne nawet wtedy, gdy pierwsze doręczenie tego dokumentu zostało już dokonane przez wnioskodawcę inną drogą przekazania nieprzewidzianą przez wspomniane rozporządzenie lub za pomocą innego, ustanowionego przez to rozporządzenie sposobu przekazywania.        

Artykuł 16 rozporządzenia nr 1393/2007 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy przesłanki zastosowania tego przepisu są spełnione, nie trzeba każdorazowo sprawdzać, czy doręczenie dokumentu pozasądowego wywołuje skutki transgraniczne i jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

W odniesieniu do pojęcia „dokumentu pozasądowego” zawartego w art. 16 rozporządzenia nr 1348/2000, uchylonego i zastąpionego przez rozporządzenie nr 1393/2007, Trybunał orzekł już, że pojęcie to należy traktować jako autonomiczne pojęcie prawa Unii (wyrok Roda Golf & Beach Resort, C‑14/08).

Omawiane pojęcie dokumentu pozasądowego powinno być rozumiane szeroko i nie może być ograniczone wyłącznie do dokumentów wydanych w ramach postępowania sądowego, jako że może zawierać także dokumenty sporządzone przez notariuszy (zob. podobnie wyrok Roda Golf & Beach Resort, C‑14/08).

Pojęcie „dokumentu pozasądowego” w rozumieniu art. 16 rozporządzenia nr 1393/2007 należy interpretować jako obejmujące zarówno dokumenty sporządzone lub poświadczone przez organy władzy publicznej lub urzędników państwowych, a także dokumenty prywatne, których formalne przekazanie ich adresatowi mającemu miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą jest niezbędne do wykonywania, udowodnienia lub ochrony prawa, bądź roszczeń w sprawach cywilnych lub handlowych.

Brzmienie art. 1 ust. 1 tego rozporządzenia precyzuje, iż znajduje ono zastosowanie w sprawach cywilnych i handlowych, „w sytuacji gdy konieczne jest przekazanie dokumentu […] pozasądowego z jednego państwa członkowskiego do drugiego po to, by go doręczyć” (wyrok Alder, C‑325/11).

Rozporządzenie nr 1393/2007 nie ustanowiło hierarchii różnych przewidzianych przez nie sposobów przekazywania (wyroki: Alder,C‑325/11; Plumex, C‑473/04).   

W celu zapewnienia szybkiego transgranicznego przekazywania danych dokumentów rozporządzenie to nie wymaga ani od jednostek przekazujących, ani jednostek przyjmujących, ani przedstawicieli dyplomatycznych, czy konsularnych, ani od urzędników sądowych, innych urzędników, czy też innych właściwych osób państwa przyjmującego kontroli stosowności lub trafności podstaw, dla których wnioskodawca domaga się doręczenia dokumentu w drodze ustanowionych sposobów przekazywania.   

 W zakresie doręczania dokumentów pozasądowych wnioskodawca może wybrać nie tylko jeden z ustanowionych przez rozporządzenie nr 1393/2007 sposobów przekazywania dokumentów, lecz może także skorzystać, jednocześnie lub kolejno, z kilku sposobów, które uzna on w danych okolicznościach za najdogodniejsze lub najwłaściwsze (zob. podobnie wyrok Plumex, C‑473/04).   

W konsekwencji doręczenie dokumentu pozasądowego w drodze jednego ze sposobów przewidzianych przez rozporządzenie nr 1393/2007 pozostaje skuteczne, nawet jeśli pierwsze przekazanie tego dokumentu zostało już dokonane w sposób inny niż przewidziany w owym rozporządzeniu.

Wyrok TSUE z dnia 11 listopada 2015 r., C-223/14

Standard: 75723 (pełna treść orzeczenia)