Odpowiedzialność operatora pocztowego za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej

Przy ocenie, czy nienależyte wykonanie usługi pocztowej nastąpiło wskutek rażącego niedbalstwa, o którym stanowi art. 87 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, jedn. tekst Dz. U. z 2022 r., poz. 896) zasadnicze znaczenie mają szczególny status i kwalifikacje operatora pocztowego jako podmiotu wysoko wyspecjalizowanego w świadczeniu usług pocztowych, a także rodzaj usługi do wykonania, której się zobowiązał oraz całokształt okoliczności związanych z realizacją tej usługi, w kontekście przyczyn, które spowodowały nienależyte jej wykonanie.

Do odpowiedzialności operatorów pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje się kodeks cywilny, chyba że przepisy prawa pocztowego stanowią inaczej (art. 87 ust. 1 pr. poczt). Co do zasady operator pocztowy, który zawarł umowę o świadczenie usługi pocztowej z nadawcą odpowiada za niewykonania lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej, chyba że niewymownie lub nienależyte wykonanie nastąpiło: wskutek siły wyższej, z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub adresata, niewywołanych winą operatora pocztowego, z powodu naruszenia przez nadawcę adresata przepisów ustawy albo regulaminu świadczenia usług pocztowych, z powodu właściwości przesyłanej rzeczy (art. 87 ust. 3 pr. poczt,), przy czym operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym prawem pocztowym, chyba że niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie jest wynikiem m.in. rażącego niedbalstwa operatora ( art. 87 ust. 5 pkt 3 pr. poczt.). W związku z czym, jeżeli niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej przez operatora pocztowego jest wynikiem jego rażącego niedbalstwa, to odpowiada on na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym, a nie z ograniczeniami w zakresie wysokości odszkodowania wynikającymi z prawa pocztowego (zob. np. art. 88 ust. 4 pkt 4 pr. poczt. określa wysokość odszkodowania - nieprzekraczającą dwukrotności opłaty za usługę - z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usługi pocztowej niebędącej usługą powszechną za opóźnienie w doręczeniu przesyłki pocztowej w stosunku do gwarantowanego terminu doręczenia.

Strona pozwana jako szczególny profesjonalista w zakresie usług pocztowych, w tym takich, w ramach których termin ich wykonania stanowi istotny element zobowiązania, a także dysponujący dużym kapitałem majątkowym (KRS k. 141) powinna mieć opracowane procedury na wypadek, gdyby wskutek popełnionych błędów na wcześniejszych etapach realizacji usługi, zagrożone było należyte wykonanie zobowiązania, z wykorzystaniem szczególnych i kosztownych środków transportowych włącznie. W tym celu przed zawarciem umowy w przedmiocie takiej usługi powinna się upewnić odnośnie do ewentualnych finansowych skutków w przypadku niezachowania terminu doręczenia.

Wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2023 r., II CSKP 1454/22

Standard: 75524 (pełna treść orzeczenia)