Udzielanie informacji w rozumieniu art. 4 ust. 1 Pr.Pras.

Udzielanie informacji w rozumieniu art. 4 ust. 1 Prawa prasowego to nie tylko dostarczenie /danie/ informacji prasie, lecz także umożliwienie jej dostępu do informacji będących w posiadaniu organu administracji publicznej. Oznacza to, że organ administracji publicznej może być obowiązany nie tylko do poinformowania prasy o swojej działalności, lecz także do udostępnienia źródeł tych informacji. W rozumieniu art. 4 ust. 1 Prawa prasowego informacją może być zatem udostępnienie prasie dokumentów, akt, materiałów, które świadczą lub mogą świadczyć o działalności organu administracji publicznej. Innymi słowami prasa ma prawo do informacji przetworzonej przez organ administracji publicznej oraz prawo wglądu do dokumentów /akt, materiałów/ będących w posiadaniu tego organu. Pogląd ten utrwalił się w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 1 czerwca 2000 r. III ARN 64/00 SN wyraził ogólniejszą tezę, a mianowicie, że w interesie Rzeczypospolitej leży gwarantowanie prasie jak najszerszego dostępu do informacji będących w posiadaniu organów i instytucji publicznych, rozumianego jako prawo do uzyskania informacji nie tylko w formie przekazu ustnego, pisemnego czy w innej postaci od zobowiązanego organu, lecz także przez wgląd do akt powstałych w rezultacie jego działalności.

Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2003 r., III RN 95/02

Standard: 75102 (pełna treść orzeczenia)

W interesie Rzeczypospolitej Polskiej leży gwarantowanie prasie jak najszerszego dostępu do informacji, będących w posiadaniu organów i instytucji publicznych, rozumianego jako prawo do uzyskania informacji nie tylko w formie przekazu ustnego, pisemnego czy w innej postaci od zobowiązanego organu, lecz także poprzez wgląd do akt powstałych w rezultacie jego działalności. Natomiast wszelkie ustawowe ograniczenia wolności prasy, w tym prawa do informacji, nie mogą być interpretowane rozszerzająco, bowiem narusza to także prawo obywateli do rzetelnej informacji i zasadę jawności życia publicznego.

Określone w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) uprawnienie prasy do uzyskania informacji o działalności organu samorządu terytorialnego, nie wyłącza wglądu do akt organu zobowiązanego do udzielania informacji o ile nie sprzeciwiają się temu przepisy prawa, z których wynika niedopuszczalność ich udostępnienia, w szczególności ze względu na ochronę tajemnicy państwowej i innej tajemnicy chronionej ustawą oraz dóbr osobistych, zaliczanych do sfery prywatności, nie wiążącej się z działalnością publiczną.

Efektywne, zgodne z regułami demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistnianie wolności prasy wymaga zagwarantowania prasie nie tylko prawa pozyskiwania informacji od instytucji publicznych w tym znaczeniu, że instytucje te przekazują prasie na ich żądanie, jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, komunikaty zawierające określone dane o działalności zobowiązanego podmiotu. Wymóg rzetelnego i niezbędnego w państwie prawnym informowania obywateli o istotnych dla nichi działaniach administracji publicznej nakazuje przyjąć, że określone w art. 4 ust. 1 Prawa prasowego uprawnienie prasy obejmuje również prawo żądania dostępu do akt organu zobowiązanego do udzielenia informacji, jednakże tylko w zakresie przedmiotu informacji. W ten sposób prasa może bowiem krytycznie, efektywnie i odpowiedzialnie weryfikować uzyskane za pośrednictwem zobowiązanego organu informacje dotyczące jego działalności z będącymi w dyspozycji tego organu aktami urzędowymi. Podobnie jak odmowa udzielenia informacji, także odmowa udostępnienia prasie akt urzędowych może nastąpić jedynie ze względu na ochronę tajemnicy państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą. 

Wyrok SN z dnia 11 stycznia 1996 r., III ARN 57/95

Standard: 76530 (pełna treść orzeczenia)