Przerwa biegu przedawnienia roszczeń z art. 44 i 45 § 1 i 2 k.p. z chwilą wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę

Termin z art. 264 § 1 k.p. został powiązany z odwołaniem od wypowiedzenia umowy o pracę, czyli z czynnością procesową (pozwem), której przedmiotem jest zakwestionowanie konkretnego wypowiedzenia konkretnej umowy o pracę. W wyniku dokonania czynności prawnej przed sądem lub innym organem rozpatrującym roszczenia pracownicze w celu dochodzenia roszczenia bieg terminu zawitego zostaje przerwany. Dotyczy to w szczególności wniesienia pozwu (zob. Ł. Pisarczyk, 29.3.3. Terminy zawite do dochodzenia roszczeń (prekluzja sądowa) [w:] System Prawa Pracy. Tom VI. Procesowe prawo pracy, red. K. W. Baran, Warszawa 2016).

W wyroku z dnia 14 marca 2018 r., II PK 360/16 Sąd Najwyższy uwypuklił, że „wniesienie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony w terminie 21 dni od doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę (art. 264 § 1 k.p.), stanowi czynność podjętą przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów (sądem pracy) w celu dochodzenia spornego roszczenia, która przerywa bieg terminów przedawnienia każdego z roszczeń przysługujących z tytułu nieuzasadnionego lub bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę.

Jak trafnie ujął Sąd Najwyższy wyroku z dnia 8 grudnia 2016 r., II PK 264/15, znaczenie art. 264 § 1 k.p. ograniczone zostało do ustanowienia prekluzji sądowej. Przerwanie biegu terminu następuje z chwilą wniesienia odwołania (powództwa) do sądu. Czynność ta jest skuteczna, choćby pracownik nie sprecyzował rodzaju roszczenia. Identycznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2005 r., I PK 248/04, przyjmując, że przerwanie terminu z art. 264 § 2 k.p. następuje w chwili określenia przedmiotu sporu i jego podstawy faktycznej, to jest prawidłowego wskazania rozwiązania umowy o pracę, którego dotyczy pozew (identyczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w przytoczonym przez Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 5 października 2016 r., II PK 205/15). W wyroku I PK 248/04 zauważono, że ustabilizowanie i dookreślenie przedmiotu roszczenia następuje w trybie art. 467 § 2 i art. 468 § 2 k.p.c.

Wprawdzie przepisy te (art. 467 § 2 i art. 468 § 2 k.p.c.) już nie obowiązują, ale aktualne przepisy art. 467 § 31 i § 32 k.p. również wskazują na zaangażowanie sądu, które ma doprowadzić do sprecyzowania roszczenia (a więc i jego podstawy faktycznej), w tym także skonkretyzowania oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę, którego dotyczy pozew.

Uchwała SN z dnia 17 października 2024 r., III PZP 1/24

Standard: 86809 (pełna treść orzeczenia)

Wniesienie w ustawowym terminie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 264 § 1 k.p.), w którym pracownik wybrał roszczenie odszkodowawcze, zobowiązuje sąd pracy do zasądzenia odszkodowania za nieuzasadnione lub bezprawne wypowiedzenie umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.) w wysokości określonej w art. 47[1] k.p., tj. nie niższej od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, chyba że pracownik w sposób zamierzony ograniczył wysokość dochodzonego odszkodowania, choćby ze względu na ryzyko potencjalnie negatywnego osądu sporu lub wysokość opłaty sądowej wymaganej od wyższej niż 50.000 zł wartości przedmiotu sporu. 

Konkretnie rzecz ujmując, terminowe wniesienie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę przerywa bieg przedawnienia każdego z roszczeń, o którym mowa w art. 44 i 45 § 1 i 2 k.p., w tym wybranego przez pracownika roszczenia odszkodowawczego lub zasądzonego przez sąd pracy odszkodowania, które przysługuje w kodeksowej wysokości (art. 471 w związku z art. 295 pkt 1 k.p.), chyba że pracownik świadomie ograniczył wysokość dochodzonego odszkodowania, choćby ze względu na ryzyko potencjalnie negatywnego osądu sprawy lub wysokość opłaty sądowej wymaganej od wyższej niż 50.000 zł wartości przedmiotu sporu oraz nie rozszerzył tego powództwa o dalszą kwotę w granicach określonych w art. 471 k.p., co jest możliwe i dopuszczalne tylko w postępowaniu pierwszoinstancyjnym (art. 383 k.p.c. a contrario).

 Wyrok SN z dnia 14 marca 2018 r., II PK 360/16

Standard: 74615 (pełna treść orzeczenia)