Wyłączenie zastosowania art. 3[1] k.p. w odniesieniu do kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą

Zasada wynikająca z art. 3[1] § 1 k.p., w przypadku podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami, w odniesieniu do kierowników tych podmiotów, nie znajduje zastosowania, albowiem doznaje wyjątku na podstawie regulacji szczególnej zawartej w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, zgodnie z którym to nie organ zarządzający tym podmiotem bądź osoba przez niego wyznaczona, ale podmiot tworzący nawiązuje z kierownikiem stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną. Z przepisów ustrojowych odnoszących się do konkretnych organów założycielskich (podmiotów tworzących) wynika zaś legitymacja formalnoprawna do wypełniania funkcji pracodawcy (wyroki SN: z dnia 19 stycznia 2017 r., II PK 300/15 i z dnia 11 sierpnia 2016 r., II PK 203/15).

Ustawa o działalności leczniczej stanowi akt prawny, który reguluje status prawny między innymi kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą. Przepisy ustawy w sposób szczególny regulują niektóre zagadnienia związane z zatrudnianiem tej kategorii osób, np. odnośnie go kwalifikacji kandydatów na to stanowisko oraz poprzedzenia zatrudnienia przeprowadzeniem sformalizowanej procedury naboru (konkurs). Odstępstwa od ogólnych regulacji Kodeksu pracy dotyczą również kwestii obligatoryjnego nawiązywania stosunków zatrudnienia (pracowniczego lub cywilnoprawnego) na czas określony i to na sztywno oznaczony okres (6 lat).

Szczegółowe kwestie dotyczące okresowych stosunków pracy - mimo braku w ustawie o działalności leczniczej wyraźnego odesłania - w zakresie nieuregulowanym ustawą określa Kodeks pracy. Oznacza to pierwszeństwo przepisów ustawy o działalności leczniczej - jako swoistej pragmatyki służbowej w odniesieniu do kierowników podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami - oraz dopuszczalność stosowania przepisów Kodeksu pracy we wszystkich sprawach, które nie są uregulowane w tej ustawie. 

Przepisy ustawy o działalności leczniczej regulują tryb wyłaniania kandydata na stanowisko kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą i sposób nawiązania z nim stosunku zatrudnienia oraz czasookres, na jaki stosunek ten ma trwać. Natomiast w kwestiach nieunormowanych w ustawie zastosowanie mają przepisy właściwe dla tegoż stosunku prawnego, to jest przepisy Kodeksu cywilnego w odniesieniu do umowy cywilnoprawnej i przepisy Kodeksu pracy dla stosunku pracy, a zatem także przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę zawartych na czas określony.

Wyrok SN z dnia 14 marca 2023 r., II PSKP 109/21

Standard: 74461 (pełna treść orzeczenia)

Jest zasadą, że stosunek pracy nawiązuje i rozwiązuje pracodawca reprezentowany przez osobę lub organ kierujący (zarządzający) tą jednostką albo inna osoba wyznaczona przez ten organ. Zasada ta wynika z art. 3[1] § 1 k.p., w myśl którego za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. W przypadku podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami, w odniesieniu do kierowników tych podmiotów, zasada ta nie znajduje jednak zastosowania, albowiem doznaje wyjątku na podstawie regulacji szczególnej zawartej w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, zgodnie z którym to nie organ zarządzający tym podmiotem bądź osoba przez niego wyznaczona, ale podmiot tworzący nawiązuje z kierownikiem stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną. Z przepisów ustrojowych odnoszących się do konkretnych organów założycielskich (podmiotów tworzących) wynika zaś legitymacja formalnoprawna do wypełniania funkcji pracodawcy.

Wyrok SN z dnia 19 stycznia 2017 r., II PK 300/15

Standard: 74578 (pełna treść orzeczenia)