Związanie sądu cywilnego kręgiem osób pokrzywdzonych przestępstwem
Związanie prawomocnym wyrokiem skazującym sądu karnego (art. 11 k.p.c.)
Nie jest wiążące ustalenie przez sąd karny w sentencji wyroku kręgu osób pokrzywdzonych przestępstwem. Krąg osób poszkodowanych czynem zabronionym wyznaczany przez prawo cywilne jest bowiem zdecydowanie szerszy.
Wyrok SN z dnia 3 lipca 2013 r., I PK 277/12
Standard: 73825 (pełna treść orzeczenia)
Sąd w postępowaniu cywilnym związany jest ustaleniem co do osoby pokrzywdzonej, zawartym w sentencji wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa oszustwa (art. 286 § 1 k.k.).
Związanie Sądu cywilnego obejmuje więc tylko te ustalenia, które stanowią konieczną przesłankę określenia przestępstwa przypisanego w sentencji skazującego wyroku karnego. Katalog takich ustaleń może być zatem zróżnicowany i z konieczności będzie on rezultatem niezbędnej relatywizacji związanej z różnorodnością elementów składających się na określenie konstytutywnych znamion strony przedmiotowej konkretnego przestępstwa. W odniesieniu do przestępstwa oszustwa (art. 286 § 1 k.k.) ustalenie osoby pokrzywdzonej należy do takich jego znamion, wynika bowiem bezpośrednio z ustalenia przedmiotu przestępstwa i stanowi jeden z elementów stanu faktycznego. Ustaleniem w tym przedmiocie sąd cywilny jest zatem związany, niezależnie od okoliczności, czy wina osoby skazanej stanowiła dla sądu cywilnego okoliczność bezsporną. Istotnym znamieniem strony przedmiotowej przestępstwa oszustwa jest doprowadzenie „.. innej osoby ..” do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania jej błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przez nią przedsiębranego działania. Sąd karny musi więc dokonać jednoznacznego wskazania tej „innej osoby”, bo dokonanie tej personifikacji mieści się w określeniu znamion określających czynność sprawczą przestępstwa oszustwa, którego sprawca wywołuje niekorzystną dla pokrzywdzonego decyzję rozporządzającą w odniesieniu do jego mienia.
Wyrok SN z dnia 5 grudnia 2008 r., III CSK 191/08
Standard: 82124 (pełna treść orzeczenia)