Relacja pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem jako dobro osobiste; bezprawne uśmiercenie zwierzęcia
Dobra osobiste - katalog innych dóbr osobistych
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Więź człowieka ze zwierzęciem nie jest dobrem osobistym. Nie jest to wartość immanentnie złączona z istotą człowieczeństwa oraz naturą człowieka. Nadto, nie jest to wartość stała ani dające się zobiektywizować. O istnieniu dobra osobistego nie przesądza fakt, że poszkodowany doznał dotkliwej krzywdy i cierpienia. Ani bowiem krzywda, ani drastyczne nawet naruszenie sfery uczuć człowieka nie stanowi wystarczającego, konstruktywnego motywu odwoływania się do kategorii dóbr osobistych. Sąd nie neguje istnienia szczególnej i autentycznej więzi łączącej powodów z psem o imieniu D., nadto że na skutek jego utraty doznali głębokiej krzywdy. Nie jest to jednak okoliczność wystarczająca do udzielenia ochrony z tytułu naruszenia dóbr osobistych.
Ochrona dóbr osobistych ma charakter wyjątkowy. Są to wartości szczególne. Sztuczne rozszerzanie ich katalogu, przez włączanie do niego wartości zmiennych w czasie, niestałych, zależnych od woli uprawnionego (takich jak poczucie więzi z psem) jest sprzeczne z definicją dóbr osobistych. Może prowadzić do szeregu nadużyć. W istocie każdy delikt może prowadzić do krzywdy nazwanej na potrzeby sprawy naruszeniem dobra osobistego. W dalszej perspektywie może prowadzić to do konstruowania kolejnych „dóbr osobistych” jak np. więzi z rośliną czy przedmiotem o sentymentalnym znaczeniu. Taka dekompozycja konstrukcji dóbr osobistych może kolejno prowadzić do rozmycia ich ochrony.
Wyrok SR w w Olkuszu z dnia 28 maja 2021 r., I C 105/20
Standard: 73509 (pełna treść orzeczenia)
Relacja jaka może wytworzyć się pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem nie stanowi dobra osobistego w rozumieniu art. 23 k.c., a w konsekwencji naruszenie wynikającego stąd dobrostanu człowieka poprzez śmierć zwierzęcia, nie podlega ochronie w trybie art. 23 i nast. k.c., nawet jeżeli śmierć zwierzęcia jest skutkiem bezprawnego działania innego podmiotu.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 13 stycznia 2021 r., I ACa 289/20
Standard: 73505 (pełna treść orzeczenia)
Nie może ulegać wątpliwości, że pies uważany jest w społeczeństwie za zwierze szczególne, które towarzyszy człowiekowi. W potocznym odbiorze pies jest symbolem wierności i bezinteresownej przyjaźni, a lojalność i oddanie, jakie okazuje człowiekowi, stanowią część jego naturalnego instynktu, ściśle związanego z ludzkim poczuciem miłości i przyjaźni. Dlatego nie sposób kwestionować tego, że pomiędzy człowiekiem i psem mogą wytworzyć się szczególne relacje, oparte na wzajemnym przywiązaniu.
Szczególną rolę zwierzęcia w życiu człowieka dostrzegł także ustawodawca, zwracając uwagę w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 roku, poz. 856), że zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą, zaś człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Łączy się z tym wymóg humanitarnego traktowania zwierząt (art. 5 ustawy), zakaz znęcania się nad nimi (art. 5 ustawy) i zapewnienie zwierzętom szerokiej ochrony przed działalnością człowieka (art. 7 ustawy). Ustawodawca dostrzegł szczególną rolę zwierząt domowych, do których należy pies (rozdział 2 ustawy).
Mając powyższe na względzie nie sposób kwestionować tego, że za dobro osobiste człowieka, podlegające ochronie na gruncie prawa cywilnego, może zostać uznana jego więź ze zwierzęciem, w szczególności z psem. Zerwanie tej więzi może wywoływać u człowieka smutek, tęsknotę, poczucie straty. Fakt, że zwierze jest istotą żywą, odczuwającą ból powodować może u człowieka także współczucie i współprzeżywanie doznawanego przez zwierzę cierpienia.
Wyrok SO w Krakowie z dnia 7 września 2017 r., II Ca 1111/17
Standard: 73512 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 73511 (pełna treść orzeczenia)