Rozłączenie nieruchomości wpisanych do jednej księgi wieczystej; podział wieczystoksięgowy nieruchomości
Połączenie, podział nieruchomości (art. 21 u.k.w.h.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Księga wieczysta może obejmować wszystkie działki ewidencyjne należące do tego samego właściciela (jakie są położone w obszarze właściwości miejscowej tego samego sądu wieczystoksięgowego), ale też mogą zostać wpisane do różnych ksiąg wieczystych różne działki należące do tego samego właściciela, w tym nawet pojedyncze działki stanowiące własność właściciela wielu działek ewidencyjnych.
Podział nieruchomości w ujęciu wieczystoksięgowym polega na odłączeniu od jednej księgi wieczystej wyodrębnionych ewidencyjnie działek gruntu i założeniu dla nich odrębnej księgi wieczystej lub odrębnych ksiąg wieczystych. Podział ten może wynikać z podziału prawnego (działki stają się własnością innego właściciela) lub polegać na założeniu przez dotychczasowego właściciela nowej księgi wieczystej dla jednej lub kilku działek ewidencyjnych wchodzących dotychczas w skład jednej nieruchomości.
W wyniku podziału wieczystoksięgowego nie dochodzi do zmian własności (czyli podział ten nie jest prawnym podziałem nieruchomości), ale dochodzi do powstania z jednej nieruchomości więcej niż jednej nieruchomości (choć nieruchomości te mogą nadal stanowić własność tego samego właściciela, który był właścicielem nieruchomości dzielonej). O odrębności nieruchomości decyduje wówczas fakt wpisania poszczególnych działek ewidencyjnych należących do tego samego właściciela do różnych ksiąg wieczystych.
W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 r. (sygn. akt IV CK 114/02, stwierdzono, że stanowiące własność tej samej osoby i graniczące ze sobą działki gruntu objęte oddzielnymi księgami wieczystymi są odrębnymi nieruchomościami w rozumieniu art. 46 § 1 k.c. Odrębność tę tracą w razie połączenia ich w jednej księdze wieczystej.
Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 lutego 2003 r. (II CKN 1306/00), w którym stwierdził, że dwie niezabudowane działki gruntu graniczące ze sobą i należące do tego samego właściciela, dla których jest prowadzona jedna księga wieczysta, stanowią – w rozumieniu art. 46 § 1 k.c. – jedną nieruchomość gruntową.
Podziału wieczystoksięgowego nieruchomości dokonuje sąd wieczystoksięgowy na wniosek uprawnionego podmiotu, tj. na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odłączanej z księgi wieczystej działki gruntu.
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 22 marca 2017 r., I ACa 915/16
Standard: 10147 (pełna treść orzeczenia)
Mimo braku przepisu, zezwalającego na podział nieruchomości objętej jedną księgą wieczystą, właściciel może podzielić nieruchomość i utworzyć dla nowej nieruchomości odrębną księgę wieczystą. Uprawnienie do łączenia lub podziału nieruchomości przysługuje jednak wyłącznie właścicielowi nieruchomości, a nie użytkownikowi wieczystemu (zob. uchwała SN z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZP 24/06, postanowienie SN z dnia 19 lutego 2003 r., V CK 278/02, wyrok SN z dnia 8 listopada 2007 r., III CSK 183/07). Przeciwny, lecz odosobniony pogląd dopuszczający możliwość łączenia nieruchomości także na wniosek użytkownika wieczystego zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 stycznia 2013 r., I CSK 258/12.
Wyrok SN z dnia 8 kwietnia 2016 r., I CSK 259/15
Standard: 73167 (pełna treść orzeczenia)