Rękojmia wiary publicznej księgi wieczystej wobec odpisu z księgi wieczystej

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych dotyczy stanu ujawnionego w księdze, a nie w odpisie z księgi.

Moc dowodową odpisu z księgi wieczystej jako dokumentu urzędowego reguluje art. 244 k.p.c., który nie przewiduje podobnego mechanizmu do rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. 

Instytucja rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych ma wyjątkowy charakter, należy do wąskiego kręgu wyjątków od zasady nemo plus iuris, co uzasadnia jej ścisłe rozumienie. 

Art. 5 u.k.w.h., wyrażający tę instytucję, jednoznacznie odwołuje się do niezgodności między rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości i jej stanem ujawnionym w księdze oraz do treści księgi – nie ma w nim mowy o odpisach z księgi. 

Z art. 8 u.k.w.h., inaczej, niż zdaje się twierdzić skarżący, wyraźnie wynika, że działanie rękojmi wiary publicznej wyłącza „wzmianka o wniosku”, a więc nie ma znaczenia, czy wpis dokonany w następstwie tego wniosku będzie miał charakter deklaratywny, czy konstytutywny. 

Konsekwencją takiego poglądu jest de lege lata konieczność badania przez zainteresowanych treści księgi wieczystej w dniu transakcji, a nie poleganie wyłącznie na odpisach.

Postanowienie SN z dnia 8 lipca 2010 r., II CSK 100/10

Standard: 72114 (pełna treść orzeczenia)