Następcza niemożność wykonania świadczenia wzajemnego w części (art. 495 § 2 k.c.)

W sytuacji, gdy świadczenie jednej strony stało się niemożliwe częściowo, to zgodnie z art. 495 § 2 KC, wzajemne świadczenie drugiej strony podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu.

Jednocześnie, na zasadzie wyjątku, przyznane zostało drugiej stronie prawo odstąpienia od umowy, jeżeli wykaże, że wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo zamierzony przez tę stronę cel umowy znany obu stronom. Wskazane zostały takie same przesłanki, jak w innych przepisach - art. 492 i 493 § 2 KC - przewidujących odstąpienie od umowy wzajemnej.

Nie zasługuje na podzielenie sposób zapatrywania, według którego regulacja art. 495 § 2 KC dotyczy jedynie świadczeń częściowych, o jakich mowa w art. 379 § 2 KC. Na takie jego rozumienie nie wskazuje wykładnia językowa, ustawodawca użył zwrotu ”świadczenie” jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo”, a zatem świadczenie każdego rodzaju. Funkcjonalna interpretacja prowadzi do wniosku, że nawiązano do zasady, zgodnie z którą w zobowiązaniach wzajemnych świadczenie jednej strony odpowiada świadczeniu drugiej, także jeśli chodzi o częściowe spełnienie świadczenia. Do rozważenia przydatności dla drugiej strony częściowo wykonanego świadczenia mogłoby dojść w przypadku odstąpienia od umowy i wykazania przesłanek objętych przepisem. W sprawie, której dotyczy skarga kasacyjna, pozwana nie złożyła oświadczenia o odstąpieniu od umowy, a zatem bezprzedmiotowe byłoby roztrząsanie tych kwestii.

Wyrok SN z dnia 21 marca 2013 r., III CSK 223/12

Standard: 72029 (pełna treść orzeczenia)