Chory psychicznie

Dobra osobiste, przykładowo wymienione w art. 23 k.c., to powszechnie uznane w społeczeństwie oraz przez system prawny wartości niemajątkowe związane z osobowością człowieka. Do ich naruszenia dochodzi także wówczas, gdy osobie fizycznej przypisuje się chorobę psychiczną, czy inne zaburzenia czynności psychicznych. Według wiedzy powszechnie znanej osoba dotknięta chorobą psychiczną, ma ograniczoną bądź całkowicie zniesioną zdolność postrzegania rzeczywistości, świadomego wyrażania swojej woli oraz kierowania swoim postępowaniem. Wpływa to na jej zdolność do czynności prawnych (por. art. 82 k.c., art. 12 § 1 k.r.o.), może być podstawą orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu całkowitym bądź częściowym (por. art. 13 § 1 k.c. i art. 16 § 1 k.c.), czy też podjęcia określonych środków przymusu przewidzianych w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.). Choroba psychiczna rzutuje na relacje pomiędzy osobą chorą a otoczeniem zewnętrznym; wyłącza bądź ogranicza możliwość normalnego funkcjonowania osoby chorej w życiu rodzinnym, zawodowym, społecznym i gospodarczym. Przyjęcie w opinii psychologicznej, że powódka jest chora psychicznie, według obiektywnych kryteriów oceny, mogło powodować naruszenie dobra osobistego powódki w postaci czci. Nie przesądzało to o bezprawności działania pozwanego.

Według art. 248 § 1 k.p.c. na zarządzenie sądu każdy jest obowiązany przedstawić dokument znajdujący się w jego posiadaniu. Działanie polegające na udostępnieniu sądowi, na jego żądanie, opinii psychologicznej, której treść narusza dobra osobiste innej osoby, nie jest działaniem bezprawnym, gdyż stanowi wykonanie obowiązku wynikającego z ustawy. Nie jest także działaniem bezprawnym złożenie do sądu przez stronę tego postępowania określonego dokumentu – chociażby naruszającego cudze dobra osobiste - w celu przeprowadzenia przez sąd dowodu z tego dokumentu na okoliczność mającą znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Tego rodzaju postępowanie jest realizacją przez stronę jej prawa do obrony, którego elementem jest uprawnienie do składania wniosków dowodowych. Wnioski takie są skierowane do organu państwa, którego ustawowym zadaniem jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, w ramach którego do oceny tego organu należy ocena przydatności określonego dowodu składanego przez stronę do rozstrzygnięcia sprawy. Tylko w przypadku, gdy wnioski te dotyczą dowodów, które nie mają żadnego związku i znaczenia dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, można uznać za działanie bezprawne przedstawianie określonych dokumentów, których treść dotyka dobra osobiste innej osoby.

Wyrok SN z dnia 27 maja 2010 r., III CSK 257/09

Standard: 71996 (pełna treść orzeczenia)