Zastosowanie art. 467 k.p.c. tylko przed sądem I instancji

Art. 467 k.p.c. dotyczy postępowania przed sądem pierwszej instancji (por. także postanowienie SN z dnia 11 marca 2008 r., I UK 358/07). Przede wszystkim wskazuje na to treść § 1 tego przepisu, zgodnie z którym niezwłocznie po wniesieniu sprawy przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia dokonuje jej wstępnego badania. Wniesieniem sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu tego przepisu jest zaś wpływ akt sprawy ubezpieczeniowej do sądu pierwszej instancji z organu rentowego wraz z odwołaniem albo na skutek wezwania przewodniczącego dokonanego w trybie art. 477[9] § 6 k.p.c. Zakres przedmiotowy owego wstępnego badania sprawy określa z kolei § 2, który stanowi, iż wstępne badanie sprawy polega na ustaleniu, czy pismo wszczynające postępowanie sądowe spełnia niezbędne wymagania, pozwalające nadać mu dalszy bieg, oraz na podjęciu czynności umożliwiających rozstrzygnięcie sprawy na pierwszym posiedzeniu.

Cytowany przepis nawiązuje jednoznacznie do „pisma wszczynającego postępowanie sądowe”, a zatem bez wątpienia – w przypadku spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych – do odwołania. Dlatego też wstępne badanie sprawy polega na lekturze odwołania i dołączonych do niego akt organu rentowego w celu ustalenia, czy droga sądowa jest dopuszczalna, czy odwołanie spełnia wszystkie wymagania formalne oraz czy zachodzą przesłanki właściwości miejscowej i rzeczowej sądu. W wyniku tego badania dokonywana jest ocena, które braki formalne pisma wszczynającego postępowanie sądowe dadzą się usunąć w trakcie czynności wyjaśniających sądu, o których mowa w art. 468 k.p.c. (nie tamujące postępowania), a które wymagają wezwania do ich uzupełnienia (chodzi tu o braki mające istotne znaczenie dla dalszego toku sprawy, np. brak odpisu odwołania, brak żądania, brak oznaczenia strony pozwanej, brak podpisu na odwołaniu, brak pełnomocnictwa).

Apelacja nie jest pismem wszczynającym postępowanie sądowe w tym znaczeniu, lecz kwalifikowaną formą pisma procesowego inicjującego kolejny etap toczącego się już postępowania sądowego, będący realizacją uprawnień stron do kontroli orzeczeń w ramach dwuinstancyjnego postępowania.

Postanowienie SN z dnia 23 listopada 2011 r., III UZ 27/11

Standard: 71900 (pełna treść orzeczenia)