Regres gwaranta

Jeżeli zgodnie z umową zlecenia i umową gwarancji gwarant zapłacił sumę gwarancyjną na rzecz beneficjenta gwarancji, może żądać jej zwrotu od zleceniodawcy (por. np. wyrok SN z dnia ‎25 listopada 2004 r., III CK 561/03 oraz - implicite - wyroki SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 233/09 ‎i z dnia 11 października 2013 r., I CSK 769/12).

Zapłata sumy gwarancyjnej przez gwaranta – zgodnie ‎z zobowiązaniem wynikającym z umowy zlecenia udzielenia gwarancji – stanowi wydatek poczyniony w celu należytego wykonania zlecenia w rozumieniu art. 742 k.c. 

Wyrok SN z dnia 11 lipca 2023 r., II CSKP 734/22

Standard: 71168 (pełna treść orzeczenia)

W razie otrzymania od gwaranta przez gwarantariusza sumy gwarancyjnej, gdy nie było do tego podstaw materialnoprawnych w stosunku podstawowym, rozliczenie korzyści majątkowej uzyskanej bez podstawy prawnej powinno nastąpić pomiędzy stronami tego stosunku prawnego. 

W sytuacji, w której zlecenia udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej nie dokonuje dłużnik ze stosunku podstawowego, lecz osoba trzecia, to pomiędzy nim a dłużnikiem ze stosunku podstawowego zazwyczaj istnieje stosunek prawny uzasadniający dokonanie przysporzenia na rzecz dłużnika w postaci zlecenia gwarancji ubezpieczeniowej i ponoszenia związanych z tym kosztów, w tym zwrotu gwarantowi zapłaconej sumy gwarancyjnej. Ten stosunek jest jednocześnie podstawą prawną przysporzenia majątkowego dokonywanego przez zleceniodawcę gwarancji na rzecz beneficjenta gwarancji za pośrednictwem gwaranta, co wyklucza, w świetle art. 405 k.c., zarzut uzyskania przez beneficjenta gwarancji bez podstawy prawnej korzyści majątkowej kosztem zleceniodawcy gwarancji. W takim przypadku zleceniodawcy gwarancji służy wierzytelność w stosunku do dłużnika ze stosunku podstawowego, o zwrot zapłaconej sumy gwarancyjnej gwarantowi. Istnienie takiego roszczenia wyklucza kondykcję zleceniodawcy gwarancji w stosunku do dłużnika ze stosunku podstawowego, a tym bardziej w stosunku do wierzyciela ze stosunku podstawowego.

Wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 233/09

Standard: 71167 (pełna treść orzeczenia)