Wykładnia umowy ubezpieczenia i ogólnych warunków ubezpieczenia

Przy braku ustawowej definicji pojęć "wypadku ubezpieczeniowego" i "zdarzenia objętego ubezpieczeniem", dla właściwego określenia, jakie zdarzenie zostało objęte ubezpieczeniem i czy jest ono tożsame z wypadkiem ubezpieczeniowym, konieczne jest dokonanie wykładni umowy ubezpieczenia wraz z integralną jej częścią, którą stanowią ogólne warunki ubezpieczenia, przy uwzględnieniu reguł określonych w art. 65 § 2 k.c.

Wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2014 r., IV CSK 420/13

Standard: 21471 (pełna treść orzeczenia)

Dyrektywy interpretacyjne ustanowione w art. 65 § 2 k.c. przyznają prymat zgodnemu zamiarowi stron i celowi umowy. Odczytanie zgodnego zamiaru stron powinno przy tym uwzględniać wszystkie fakty dotyczące nie tylko etapu zawierania umowy ale także jej realizacji, jeżeli umożliwiają one stwierdzenie, jak strony pojmowały znaczenie poszczególnych postanowień umownych. Cel umowy, jako kryterium wykładni umowy ubezpieczenia, nakazuje położenie nacisku na charakter ochronny tego stosunku prawnego. 

Wykładnia postanowień umowy ubezpieczenia musi uwzględniać jako zasadę odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń przy jednoczesnym ograniczonym rozumieniu przesłanek odpowiedzialność tę wyłączających. Ma to szczególne znaczenie przy interpretacji postanowień nieostrych, wprowadzających kryteria ocenne, do jakich należy rozważany obowiązek zabezpieczenia kluczyków „z należytą starannością”.

W wypadku zamieszczenia takich postanowień, niedoprecyzowanych poprzez zilustrowanie przykładami zabezpieczenia prawidłowego i nienależytego, wykładnia umowy nie może dążyć do zaostrzenia wymagań stawianych ubezpieczającemu i ograniczania obowiązków ubezpieczyciela. Taki kierunek interpretacji stanowiłaby naruszenie art. 65 § 2 k.c. w powiązaniu z celem umowy ubezpieczenia wynikającym z art. 805 § 1 k.c.

Odwoływanie się do wskazówek zawartych w art. 355 § 1 k.c. może mieć jedynie posiłkowe znaczenie, dostosowane do specyfiki umów ubezpieczania. 

Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2014 r., I CSK 155/13

Standard: 71141 (pełna treść orzeczenia)