Powaga rzeczy osądzonej postanowienie o oddaleniu wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej

Prawomocne postanowienie o oddaleniu wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej korzysta z powagi rzeczy osądzonej i może być zmienione tylko w razie zmiany okoliczności sprawy (art. 523 zdanie drugie k.p.c.).

Zgodnie z art. 523 k.p.c. postanowienia oddalające żądanie sąd może zmienić w razie zmiany okoliczności sprawy, a jedynie na podstawie przepisów szczególnych mogą być zmienione albo uchylone prawomocne postanowienia orzekające co do istoty uwzględniające żądanie (np. art. 539 – 543 dotyczące uchylenia postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu, art. 678, 679, 690 § 2 k.p.c. dotyczące zmiany i uchylenia postanowień o stwierdzenie nabycia spadku). W pozostałym zakresie związanie ma charakter bezwzględny. Oznacza to, że, jeśli nie ulegną zmianie okoliczności sprawy i nie znajdują zastosowania żadne przepisy szczególne, prawomocne postanowienie oddalające wniosek korzysta z powagi rzeczy osądzonej (art. 366 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). W postępowaniu wieczystoksięgowym, poza wyłączeniem stosowania przepisów o wznowieniu postępowania (art. 626[3] k.p.c.), brak jest innych szczególnych regulacji dotyczących możliwości uchylenia lub zmiany prawomocnych postanowień co do istoty. Wobec tego, także w tym postępowaniu, tylko zmiana „okoliczność sprawy” mogłaby usprawiedliwiać zmianę postanowienia oddalającego wniosek o dokonanie wpisu. Podnieść jednocześnie należy, iż wówczas ponowny wniosek o dokonanie wpisu powinien zawierać żądanie zmiany wcześniejszego, prawomocnego postanowienia a jego uwzględnienie polegałoby na zmianie wiążącego dotychczas postanowienia.

Postanowienie SN z dnia 5 listopada 2010 r., I CSK 73/10

Standard: 70962 (pełna treść orzeczenia)