Działanie sądu z urzędu w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku a a inicjatywa dowodowa zainteresowanych

W postępowaniu ‎o stwierdzenie nabycia spadku rola sądu jest determinowana ustawowym nakazem działania z urzędu, a rozstrzygnięcie zapada niezależnie od wniosków i stanowiska zainteresowanych, lecz stosownie do wyników postępowania dowodowego oraz norm prawa materialnego mających zastosowanie w sprawie. Nie wyłącza to ogólnych przepisów dotyczących postępowania dowodowego i nie zwalnia zainteresowanych z obowiązku udowodnienia twierdzeń, z których wywodzą korzystne dla siebie skutki prawne (zob. m.in. wyrok SN z 13 lipca 2007 r., I CSK 4/17 oraz postanowienia SN z 9 września 2011 r., I CSK 12/11; z 24 września 2009 r., IV CSK 129/09; ‎i z 12 marca 2004 r., II CK 65/03).

Postanowienie SN z dnia 17 listopada 2023 r., II CSKP 906/22

Standard: 80849 (pełna treść orzeczenia)

Podstawową kognicją sądu spadku jest zbadanie - na podstawie wszystkich wchodzących w rachubę środków odwoławczych - czy przedstawiane mu dokumenty są jedynie projektem testamentu czy też zostały opatrzone podpisem spadkodawczyni, a następnie rozstrzygnięcie czy stanowią testament nieważny.

W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku rola sądu jest determinowana ustawowym nakazem działania z urzędu, a rozstrzygnięcie zapada niezależnie od wniosków i stanowiska stron, lecz stosownie do wyników postępowania dowodowego oraz norm prawa materialnego mających zastosowanie w sprawie. Sąd spadku z urzędu bada kto jest spadkobiercą, w szczególności ustala czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament się u niej znajduje, a jeżeli testament ten zostanie złożony, sąd ten dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia. Nie wyłącza to ogólnych przepisów dotyczących postępowania dowodowego i nie zwalnia zainteresowanych z obowiązku udowodnienia twierdzeń, z których wywodzą korzystne dla siebie skutki prawne

Postanowienie SN z dnia 30 września 2020 r., IV CSK 643/18

Standard: 73696 (pełna treść orzeczenia)