Umowa o rezerwację miejsca pochowania

Obok prawa do grobu wyróżnia się prawo do pochowania oraz prawo do bycia pochowanym w wybranym przez siebie miejscu.

Skutek powstania prawa do pochowania (bycia pochowanym w wybranym miejscu) wiąże się z samym zawarciem umowy z zarządcą (choćby umowa ta została zawarta konkludentnie – np. przez uzyskanie zgody na pochowanie zwłok). W związku z tym wyróżnia się umowę o rezerwację miejsca (prawo do rezerwacji wynika pośrednio z treści art. 8 ust 3 i 4 prawa o cmentarzach i pochówku zmarłych. Umowa ta określana jest w nauce jako umowa rezerwacyjna.

W judykaturze (por. np. wyrok SN z dnia 6 lutego 2008 II CSK 474/07) przyjmuje się, że wynikające z takiej umowy prawo do pochowania w wybranym przez siebie miejscu rodzić może dobro osobiste podlegające ochronie (mimo krytycznych wypowiedzi nauki prawa kwestionujących możliwość przypisania żyjącej osobie dobra osobistego w postaci prawa do pochowania w wybranym miejscu i wskazywania, że zawarcie umowy rezerwacyjnej rodzi wyłącznie skutki obligacyjne i odpowiedzialność umowną zarządcy cmentarz w przypadku jej niedochowania).

Umowa rezerwacji dotyczyć może wyłącznie miejsca „pustego” a więc takiego, do którego nie powstało jeszcze prawo innych osób (bliskich pochowanego) do grobu wyłączające (w świetle wcześniejszych uwag) możliwość dysponowania miejscem (kwaterą) przez zarządcę cmentarza, względnie prawo takie wygasło.

Umowa rezerwacji miejsca na przyszły grób daje uprawnionemu skuteczną wobec zarządcy kompetencję do decydowania o założeniu grobu (pochowaniu wskazanych przez siebie zwłok). Zarządca jest zobowiązany do powstrzymania się od wyrażenia zgody na pochowanie w tym miejscu osoby niewskazanej przez uprawnionego. 

Przyjmuje się, że uprawnienie to nie podlega dziedziczeniu (jest uprawnieniem osobistym), a po śmierci rezerwującego przysługuje osobie, która ma go pochować.

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 5 lipca 2018 r., I ACa 24/18

Standard: 70658 (pełna treść orzeczenia)