Prawo do pochowania oraz prawo do bycia pochowanym w wybranym przez siebie miejscu
Prawo pochowania zwłok ludzkich (art. 10 u.c.c.z.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Obok prawa do grobu wyróżnia się prawo do pochowania oraz prawo do bycia pochowanym w wybranym przez siebie miejscu.
Prawo do pochowania wiązać należy z zawarciem umowy z zarządem cmentarza i założeniem grobu (np. jego wymurowaniem). Z założeniem „pustego” grobu wiązać należy prawo do dysponowania miejscem w tym grobie analogiczne do prawa do grobu.
W nowszym piśmiennictwie i judykaturze skutek powstania prawa do pochowania (bycia pochowanym w wybranym miejscu) wiąże się z samym zawarciem umowy z zarządcą (choćby umowa ta została zawarta konkludentnie – np. przez uzyskanie zgody na pochowanie zwłok). W związku z tym wyróżnia się umowę o rezerwację miejsca (prawo do rezerwacji wynika pośrednio z treści art. 8 ust 3 i 4 prawa o cmentarzach i pochówku zmarłych. Umowa ta określana jest w nauce jako umowa rezerwacyjna.
W judykaturze (por. np. wyrok SN z dnia 6 lutego 2008 II CSK 474/07) przyjmuje się, że wynikające z takiej umowy prawo do pochowania w wybranym przez siebie miejscu rodzić może dobro osobiste podlegające ochronie (mimo krytycznych wypowiedzi nauki prawa kwestionujących możliwość przypisania żyjącej osobie dobra osobistego w postaci prawa do pochowania w wybranym miejscu i wskazywania, że zawarcie umowy rezerwacyjnej rodzi wyłącznie skutki obligacyjne i odpowiedzialność umowną zarządcy cmentarz w przypadku jej niedochowania).
Prawo to (a zatem także przypisanie jednostce istnienia jej dobra osobistego odpowiadającego treści tego prawa) powstać może jedynie w przypadku gdy powstaną umowne prawa do dysponowania miejscem pochówku.
Zatem zawarta musi zostać co najmniej umowa z zarządem uprawniająca do dysponowania miejscem przeznaczonym na stworzenie grobu na cmentarzu (umowa rezerwacyjna).
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 5 lipca 2018 r., I ACa 24/18
Standard: 70654 (pełna treść orzeczenia)
Do dóbr osobistych określanych jako kult pamięci zmarłych należy również prawo do pochowania w przyszłości własnych zwłok w wybranym przez siebie miejscu w szczególności w bezpośrednim sąsiedztwie grobu bliskich osób. Prawo to może zostać naruszone poprzez niedotrzymanie warunków umowy przez zarządcę cmentarza i pochowanie w ustalonym miejscu zwłok innej osoby. Z oczywistych względów realizacja tego prawa może doznać ograniczeń, również z przyczyn niezależnych od zarządcy cmentarza.
Wyrok SN z dnia 6 lutego 2008 r., II CSK 474/07
Standard: 70655 (pełna treść orzeczenia)