Powództwo opozycyjne jako środek obrony przed egzekucją opartą na akcie notarialnym
Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny (art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c.) Powództwo opozycyjne (art. 840 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Środkiem obrony przed egzekucją opartą na akcie notarialnym jest powództwo opozycyjne (art. 840 k.p.c.). Wtedy też po raz pierwszy może dojść do zbadania zgodności oświadczenia o poddaniu się egzekucji z prawem materialnym.
W procesie opozycyjnym w przypadku zakwestionowania przez dłużnika powstania lub wysokości wierzytelności stwierdzonej aktem notarialnym, któremu została nadana klauzula wykonalności, ciężar dowodu istnienia i wysokości wierzytelności spoczywa na wierzycielu (art. 6 k.c.)
Oświadczenie o poddaniu się egzekucji nie likwiduje ewentualnego sporu o istnienie i wysokość wierzytelności, której dotyczy, nie korzysta z atrybutów właściwych prawomocnemu orzeczeniu (art. 365 i 366 k.p.c.).
Wnosząc powództwo opozycyjne, dłużnik egzekwowany na podstawie aktu notarialnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności może podnosić zarzut, że obowiązek świadczenia w ogóle nie powstał. Skoro zatem wierzyciel chce uczynić użytek z takiego tytułu wykonawczego, powinien udowodnić istnienie tego roszczenia, jeżeli dłużnik zarzuca, że roszczenie materialnoprawne nie powstało. Ciężar dowodu najważniejszej w sprawie okoliczności spoczywa więc na wierzycielu. Dłużnik z kolei powinien w pozwie zakwestionować powstanie względnie dalsze istnienie swojego obowiązku świadczenia i wskazać okoliczności, które wyjaśniają, dlaczego do powstania roszczenia nie doszło. Akt notarialny jako tytuł egzekucyjny ułatwia jedynie chodzenie roszczeń, gdyż pozwala uniknąć prowadzenia postępowania rozpoznawczego. Jego cechą i zaletą jest prosta i szybka droga do uzyskania podstaw wszczęcia postępowania egzekucyjnego i przyśpieszenia procesu windykacji (uchwała SN z 7 marca 2008 r., III CZP 155/07).
Wyrok SN z dnia 13 stycznia 2023 r., II CSKP 679/22
Standard: 70209 (pełna treść orzeczenia)
W nowszym orzecznictwie, w odniesieniu do tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego opatrzonego klauzulą wykonalności, przyjęto, że nie powoduje on odwrócenia ciężaru dowodu co do istnienia stwierdzonej nim wierzytelności; przeciwnie – ciężar ten w razie sporu w dalszym ciągu spoczywa na wierzycielu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2019 r., I CSK 250/18). Pogląd ten należy odpowiednio odnieść do wymagalności stwierdzonej takim tytułem wierzytelności.
Postanowienie SN z dnia 25 października 2019 r., IV CSK 63/19
Standard: 70211 (pełna treść orzeczenia)