Prawo do nauki jako dobro osobiste

Katalog dóbr osobistych pozostających pod ochroną prawa cywilnego jest otwarty i wraz ze zmianami stosunków społecznych mogą pojawiać się i znikać pewne dobra, co jednak nie oznacza, że należy do niego zaliczyć np. prawo do kształcenia (nauki) zgodnie z predyspozycjami.

Prawo do nauki jest zagwarantowane w art. 70 Konstytucji RP. Na jego treść składa się z jednej strony nałożony na obywatela obowiązek odbywania nauki do 18. roku życia, a z drugiej strony obowiązek Państwa zapewnienia obiektywnych warunków do nauki. Precyzyjne określenie wykonania obowiązku nauki zostało powierzone ustawodawcy, który uczynił to m.in. w przepisach ustawy o systemie oświaty.

Prawo do nauki nie może być zaliczone do kategorii wartości stanowiących dobro osobiste jednostki. Nie ma podstaw do przyjęcia, że wszystkie wolności i prawa wymienione w Konstytucji, w tym prawo do nauki, powinny chronione za pomocą środków wskazanych w art. 24 k.c. odnoszącym się tylko i wyłącznie do dóbr osobistych. Nadto prawo powódki do nauki jako prawo obywatelskie wynikające z art. 70 Konstytucji było w rzeczywistości realizowane a powódka kwestionowała nie tyle uniemożliwienie jej realizacji tego uprawnienia, ile sam proces weryfikacji zdobytej w toku nauki wiedzy i jego rezultat, który – w jej subiektywnej ocenie – naruszał określone dobro.

Wyroku SO w Krakowie z dnia 21 grudnia 2015 r. sygn. akt I C 1835/14

Standard: 4849