Sprzeczny z art. 150 pkt 3 i 4 k.p.c. sposób wezwania a nieważność postępowania (art. 379 pkt 5 k.p.c.)

Powiadomienie strony (jej pełnomocnika) o terminie posiedzenia w sposób sprzeczny z art. 150 pkt 4 k.p.c. nie powoduje nieważności postepowania w następstwie pozbawienia strony możności obrony swych praw, zwłaszcza w sytuacji, w której sąd ustosunkował się do wniosków dowodowych zawartych w piśmie procesowym pełnomocnika, złożonym przed wyznaczonym terminem posiedzenia (zob. wyrok SN z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 186/99). Skutku takiego nie wywołuje również nieudzielenie przez sąd drugiej instancji – wbrew dyspozycji art. 224 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. – głosu stronom przed zamknięciem rozprawy (zob. wyroki SN: z dnia 21 stycznia 2009 r., III CSK 248/08, z dnia 15 października 2010 r., V CSK 58/10).

Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2014 r., V CSK 285/13

Standard: 69496 (pełna treść orzeczenia)

Sprzeczny z art. 150 pkt 3 i 4 KPC sposób powiadomienia pełnomocnika strony o terminie rozprawy nie oznacza, iż doszło do nieważności postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw (art. 379 pkt 5 KPC), tym bardziej, gdy sąd ustosunkował się do wniosków dowodowych zawartych w piśmie procesowym pełnomocnika strony, doręczonym przed wyznaczonym terminem rozprawy.

Zawiadomienie pełnomocnika wnioskodawczyni o tym terminie nie zawierało koniecznych elementów, określonych w art. 150 pkt 3 i 4 KPC, nie wskazując stron, przedmiotu sprawy i celu posiedzenia, nie akcentując również, że pełnomocnik wnioskodawczyni jest powiadamiany o terminie rozprawy w tym właśnie charakterze. Trafnie zauważa Sąd Apelacyjny, iż w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sposoby wezwania stron, a także innych osób mogą być odmienne niż te, które przewidują ogólne przepisy postępowania (art. 472 § 1 i 2 KPC - w uzasadnieniu wyroku omyłkowo powoływano art. 471 KPC , nie może to jednak oznaczać, ani pominięcia zawiadomienia, ani opracowania go w sposób naruszający prawo.

Konstatacja jednak, że w sprawie naruszono - w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji - art. 149 § 2 i 150 pkt 3 i 4 KPC, nie daje podstawy do stwierdzenia, że wnioskodawczyni została w ten sposób pozbawiona możności obrony swych praw, co doprowadziło do nieważności postępowania.

Przede wszystkim należy wskazać, że nieważność przewidziana w art. 379 pkt 5 KPC zachodzi, gdy strona została całkowicie pozbawiona możności obrony swych praw, nie zaś w sytuacji gdy jedynie utrudniono jej popieranie przed sądem dochodzonych roszczeń, przy czym to pozbawienie dotyczyć może tylko „praw materialnych” jej przysługujących, nie zaś „praw procesowych” (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1998 r., I PKN 521/97 - oraz z dnia 1 października 1998 r., I PKN 359/98).

Niewłaściwy sposób powiadomienia pełnomocnika wnioskodawczyni o terminie rozprawy, nie pozbawił jej „praw materialnych”, bowiem przedłożone wnioski dowodowe bądź to zostały uwzględnione, bądź też ich pominięcie zostało należycie uzasadnione, na co trafnie zwraca uwagę Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Wyrok SN z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 186/99

Standard: 69495 (pełna treść orzeczenia)