Zagadnienia intertemporalne związane z ustaleniem nierównych udziałów

Żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym nie wiąże się z postępowaniem o podział majątku wspólnego.

W art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 162, poz. 1691) została wyrażona ogólna zasada stosowania ustawy nowej także do stosunków powstałych przed jej wejściem w życie, natomiast w przepisach art. 5 ust. 2 – 7 przewidziane zostały wyjątki ograniczające zakres stosowania tej zasady. Zgodnie z ust. 3 powołanego artykułu, do stosunków majątkowych małżonków opartych w dniu wejścia w życie ustawy na umowie majątkowej małżeńskiej stosuje się nadal przepisy obowiązujące w czasie zawierania umowy. Jednakże strony mogą przez umowę zmienić dotychczasowy ustrój majątkowy stosowanie do przepisów ustawy. Z kolei według art. 5 ust. 5 pkt 3, przepisy dotychczasowe stosuje się do podziału majątku wspólnego małżonków i do zwrotu wydatków i nakładów dokonanych z majątku wspólnego na majątek osobisty lub z majątku osobistego na majątek wspólny, jeżeli wspólność majątkowa małżeńska ustała przed wejściem w życie ustawy.

Nie ma racji skarżąca wywodząc, że żądania tego dotyczył art. 5 ust. 5 pkt 3 ustawy nowelizującej. Sądy orzekające prawidłowo przyjęły, że, zgodnie z regulacją intertemporalną zawartą w art. 5 ust. 3 ustawy nowelizującej, do stosunków majątkowych uczestników stosuje się przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy nowelizującej.

Jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 162, poz. 1691) stosunki majątkowe małżonków były oparte na zawartej pod rządem tego kodeksu umowie rozszerzającej wspólność ustawową, do żądania ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym stosuje się przepisy obowiązujące w czasie zawierania umowy. W takim wypadku stosowanie art. 43 § 2 i 3 k.r.o. nie jest wyłączone, bez względu na to czy małżonkowie skorzystali z możliwości określenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.

Postanowienie SN z dnia 19 grudnia 2012 r., II CSK 259/12

Standard: 69417 (pełna treść orzeczenia)