Decyzja administracyjna niezgodna z prawem; brak wymogu kwalifikowanej niezgodność z prawem
Odszkodowanie za szkodę wywołaną niezgodną z prawem decyzją administracyjną Bezprawie jurysdykcyjne (art. 417[1] § 2 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Inaczej niż w przypadku odpowiedzialności Skarbu Państwa za niezgodne z prawem orzeczenie sądowe, w odniesieniu do odpowiedzialności za decyzje administracyjne dla przyjęcia bezprawności, nie jest wymagana kwalifikowana niezgodność decyzji z prawem (wyrok SN z 19 września 2018 r., I CSK 585/17, zob. też wyroki SN: z 16 stycznia 2015 r., III CSK 96/14; z 21 października 2015 r., III CSK 456/14; z 21 października 2016 r., IV CSK 26/16).
Wyrok SN z dnia 17 listopada 2021 r., IV CSKP 40/21
Standard: 68369 (pełna treść orzeczenia)
W świetle art. 77 ust. 1 Konstytucji wymaganie kwalifikowanej bezprawności ma charakter wyjątkowy, związany ściśle ze szczególną rolą ustrojową władzy sądowniczej, a co do zasady nie ma podstaw, by ciężar szkód wyrządzonych przez „zwykłe” niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej (w tym wydanie ostatecznej decyzji) ostatecznie poniósł sam poszkodowany.
Odpowiedzialność Skarbu Państwa za wadliwe decyzje ostateczne jest odpowiedzialnością opartą na zasadzie „zwykłej” bezprawności, niezależną od winy.
Znaczenie stwierdzenia niezgodności decyzji administracyjnej z prawem dla odpowiedzialności Skarbu Państwa może być kwestionowane jedynie na płaszczyźnie związku przyczynowego, co dotyczy uchybień o charakterze proceduralnym, które ostatecznie okazały się pozbawione istotnego wpływu na wynik sprawy (por. wyrok SN z dnia 16 stycznia 2015 r., III CSK 96/14 i z dnia 21 października 2016 r., IV CSK 26/16).
Wyrok SN z dnia 19 września 2018 r., I CSK 585/17
Standard: 69212 (pełna treść orzeczenia)
Częściowo odmiennie należy oceniać przesłanki roszczenia dochodzonego w związku ze szkodą wynikającą z orzeczenia sądu, w których niezgodność z prawem winna mieć charakter kwalifikowany, od roszczenia będącego konsekwencją zdarzenia szkodzącego w postaci ostatecznej decyzji administracyjnej.
W przypadku orzeczeń sądowych chodzi więc o orzeczenia niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć, albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego niezastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawnej (wyrok SA w Warszawie z dnia 12 stycznia 2017 r., VI ACa 1631/15).
W przypadku decyzji administracyjnych taka szczególnie kwalifikowana sprzeczność rozstrzygnięcia z prawem nie jest wymagana dla przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Stwierdził to wyraźnie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 16 stycznia 2015 r., III CSK 96/14 wskazując, że nie ma przepisu, który pozwalałby na swego rodzaju wartościowanie wagi uchybień decyzji stwierdzonych przez sąd powszechny rozpoznający powództwo odszkodowawcze.
Przez niezgodność z prawem ostatecznej decyzji, o której mowa w art. 417 [1] § 2 k.c. w zw. z art. 77 ust. Konstytucji RP, należy więc rozumieć sprzeczność jej z przepisami, zgodnie z konstytucyjnym ujęciem jego źródeł. Taka wykładnia uzasadniona jest, zdaniem Sądu Najwyższego, także tym, że w stosunku do ostatecznej decyzji administracyjnej nie zachodzą tego rodzaju przesłanki, które w orzecznictwie ze względu na specyfikę władzy sędziowskiej przesądziły o przyjęciu autonomicznego pojęcia bezprawności judykacyjnej w odniesieniu do prawomocnych orzeczeń niezgodnych z prawem. Stanowisko to w pełni podziela Sąd Apelacyjny rozpoznający apelację pozwanego Skarbu Państwa.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2017 r., I ACa 2338/15
Standard: 34410 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 66300 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70345 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70349 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70346 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70347 (pełna treść orzeczenia)